بررسی تاثیر مدل های مختلف برداشت بر عملکرد کمی و ارزش غذایی علوفه ارقام شبدر

به منظور ارزیابی تاثیر مدل های مختلف برداشت بر عملکرد کمی و ارزش غذایی علوفه ارقام شبدر ( برسیم ، ایرانی)، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده شامل کرت اصلی ارقام در دو سطح ( شبدر برسیم و شبدر ایرانی) و کرت فرعی مدل های مختلف برداشت در چهار سطح ( برداشت در مرحله رشد رویشی ، غنچه دهی، 25-10 درصد گلدهی و 100 درصد گلدهی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با تعداد 8 تیمار و سه تکرار در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به مدت دو سال(96- 1394) اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب دو ساله نشان داد اثر رقم، مدل برداشت و اثر متقابل رقم× مدل برداشت از نظر عملکرد علوفه تر، علوفه خشک، ارتفاع بوته و نسبت برگ به ساقه و صفات کیفی در چین های مختلف معنی دار می باشند، به عبارت دیگر عملکرد کمی علوفه و ارزش غذایی ارقام شبدر تحت تاثیر مدل های برداشت در چین های مختلف بودند. مقایسه میانگین ارقام شبدردر مجموع چین ها نشان داد شبدر ایرانی با عملکرد 62/67 تن علوفه تر و شبدر برسیم با 57/10 تن در هکتار علوفه خشک برترین تیمار بودند. مقایسه میانگین مدل های مختلف برداشت نشان داد برداشت در مرحله 100 درصد گل دهی با 41/93 تن علوفه تر و 42/24 تن در هکتار علوفه خشک برترین مدل برداشت بود، که این برتری نسبت به برداشت در مرحله رشد رویشی 42 و 36 درصد بود. مقایسه میانگین اثر متقابل رقم× مدل برداشت در مجموع چین ها نشان داد رقم شبدر برسیم با 90/98 تن علوفه تر و 25/17 تن در هکتار علوفه خشک در مدل برداشت 100 درصد گل دهی برترین تیمار می باشد، این برتری نسبت به مدل برداشت در مرحله رشد رویشی به ترتیب برای عملکرد علوفه تر و خشک در رقم شبدر برسیم 34 و 29 درصد و در رقم شبدر ایرانی 51 و 45 درصد بود. نتایج صفات کیفی ارقام شبدر نشان داد بین درصد پروتیین، درصد قندهای محلول در آب، درصد الیاف محلول در اسید(ADF) و درصد فیبر در مدل های مختلف برداشت تفاوت وجود دارد به طوری که از نظر درصد پروتیین رقم شبدر ایرانی در مرحله رشد رویشی با 31/21 درصد، از نظر درصد الیاف محلول در اسید و درصد فیبر رقم شبدر برسیم در مرحله 100 درصد گل دهی با 62/33 و 78/7 درصد بیشترین میزان را به خود اختصاص دادند. مقایسه میانگین ارتفاع بوته نشان داد که ارتفاع بوته از چین اول به چین چهارم روند نزولی دارد. بر اساس میانگین چین ها بیشترین ارتفاع بوته با 93/54 سانتی مترمربوط به رقم شبدر برسیم در مرحله 100 درصد گل دهی بود. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد بین ارقام شبدر در مدل های مختلف برداشت از نظر عملکرد کمی علوفه و ارزش غذایی تفاوت وجود داردبه طوری که از نظر عملکرد کمی علوفه شبدر برسیم و از نظر ارزش غذایی شبدر ایرانی برتر بودند. همچنین هر چه برداشت علوفه با تاخیر صورت گیرد عملکرد کمی علوفه افزایش ولی ارزش غذایی علوفه کاهش می یابد، بنابر بهترین زمان برداشت علوفه از نظر عملکرد کمی و کیفی ، مرحله 25 -10 درصد گل دهی می باشد. کلمات کلیدی : ارزش غذایی، ارقام شبدر ، عملکرد علوفه ، صفات مورفولوژیک و مرحله رشد.