بررسی بیولوژی و دشمنان طبیعی بید گوجه فرنگی ( Tuta absoluta (Meyrick در استان بوشهر

گوجه فرنگی یکی از محصولات مهم و درآمد زا در استان بوشهر بوده و کشت خارج از فصل آن نقش به سزایی در تنظیم بازار گوجه فرنگی کشور ایفا می کند. یکی از آفات مهم این محصول، آفت وارداتی بید گوجه فرنگی می باشد که به تمامی مراحل رشدی گیاه میزبان حمله نموده و می تواند 50- 100 % ایجاد خسارت نماید. در این پژوهش میزبان های آفت در منطقه، بیولوژی و دشمنان طبیعی آن، به عنوان پایه ای برای مدیریت کنترل آفت بررسی شد. برای بررسی بیو لوژی بید گوجه فرنگی دسته هایی از تخم های یک روزه Tuta absoluta در روی برگ های کاملا توسعه یافته گذاشته و گیاه در قفس توری (m 20/0 × 28/0) محصور شد. طول دوره انکوباسیون تخم و مراحل لاروی، به طور روزانه بررسی شد. شفیره های بدست آمده در ظروف پتری و در شرایط C °5 ± 25، 12 ساعت دوره نوری و رطوبت نسبی 5 ±70 % قرار گرفتند تا حشرات کامل خارج شوند. با بررسی روزانه این شفیره ها طول دوره شفیرگی مشخص شد. برای بررسی دامنه میزبانی از مزارع مختلف گوجه فرنگی، بادنجان، تنباکو و علف های هرز مزارع فوق در مناطق مختلف استان به طور هفتگی بازدید و خسارت آفت ثبت شد. برای جمع آوری دشمنان طبیعی از مزارع آلوده بازدید نموده و نمونه های تخم، لارو و شفیره آفت جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل و در آزمایشگاه مورد پرورش قرار گرفت تا دشمنان طبیعی استحصال شود. نمونه های جمع آوری شده در الکل 75% نگهداری و برای شناسایی به موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور ارسال شد. نتایج نشان داد که میانگین طول دوره مراحل مختلف زیستی T. absoluta 19/0 ± 03/7، 29/0 ± 6/15 و 16/0 ± 5/8 روز به ترتیب برای تخم، لارو و شفیره بود. فعالیت آفت علاوه بر گوجه فرنگی روی گیاهان بادمجان، تنباکو و علف هرز تاجریزی مشاهده شد. زنبورهای پارازیتویید Trichogramma brassicae Bezdenko ، Bracon sp. و Neochrysocharis formosa (Westwood) و سن شکارگر Nesidiocoris tenuis (Reuter) در بررسی های دشمنان طبیعی این آفت در استان بوشهر جمع آوری و شناسایی شد. واژه های کلیدی: دامنه میزبانی، دشمنان طبیعی، بیولوژی، بید گوجه فرنگی، Tuta absoluta