بررسی آلودگیهای زیست محیطی فلزات سنگین و سموم کشاورزی در رودخانه

سد یامچی در دشت اردبیل و در مسیر رودخانه بالخلی چای واقع شده است. در این تحقیق میزان غلظت 7 فلز سنگین در آب و رسوبات کف رودخانه و میزان باقیمانده سموم کشاورزی (توفوردی، پاراکوات وایمیداکلوپراید) در آب رودخانه پایاب این سد به منظور توسعه آبزی پروری در طی سالهای 90-1389 صورت پذیرفت.نتایج حاصل نشان دادکه غلظت فلزات آهن و مس بدنبال آن غلظت روی در مقایسه با غلظت سایر فلزات دارای مقادیر بیشتری بوده و مقادیر فلزات کادمیم و نیکل در نمونه های آب خارج از حد آشکار سازی دستگاه جذب اتمی بوده است. مقادیر فلزات سنگین در آب بر مبنای غلظت آنها بصورت Fe> Cu> Zn> Pb> Cr بوده و در رسوبات بصورت Fe> Zn> Cu> Pb> Ni> Cr> Cd بوده است.نتایج نشان دادکه بر اساس دستورالعمل ECE (براساس فلزات سنگین) برای زندگی موجودات آبزی، کیفیت آب پایاب سد یامچی نسبت به فلزات مورد مطالعه در کلاسه1(بدون آلودگی) تاکلاسه3 (آلودگی متوسط) قرار دارد.بررسی شاخص های مختلف استفاده شده در این تحقیق نشان می دهد که مقادیر فلزات سنگین مورد مطالعه در رسوبات سطحی منطقه نسبت به مقادیر میانگین پوسته زمین، استاندارد های کیفیت رسوب آمریکا(NOAA) وکانادا(ISQGs) واز مقادیر تعیین شده توسط محیط زیست کانادا(PEL) وهمچنین از استاندارد ارایه شده توسط EPA3050 بسیار پایین تر بوده است. میزان باقیمانده سموم کشاورزی در نمونه های آب بسیار کم و در اکثر نمونه ها خارج از حد اندازه گیری دستگاه GC بوده است. بررسی آنالیز خوشه ای نتایج نشان داد که عناصر مورد بررسی در سه شاخهA ،B وC قرار دارند، بنابر این می توان نتیجه گیری نمود که عناصر مورد مطالعه در منطقه دارای منشا متفاوت بوده است. نتایج آزمون t-test مستقل نتایج نشان داد که میزان غلظت کلیه فلزات مورد مطالعه در آب با رسوب تفاوت معنی داری آماری دارد(05/0P<). واژگان کلیدی : فلزات سنگین، دستگاه جذب اتمی، سموم کشاورزی، دستگاه GC، سد یامچی