بررسی و مقایسه عملکرد لاینهای امیدبخش گندم در شرایط ابیاری نرمال و قطع آبیاری از مرحله ظهور سنبله با ارقام شاهد در اقلیم خراسان رضوی طی سال زراعی ‮‭1392-93‬

به منظور بررسی و مقایسه عملکرد پنج ژنوتیپ گندم امیدبخش که از دو آزمایش مقایسه عملکرد و سازگاری ژنوتیپ های امیدبخش گندم نان در آزمایش مقایسه عملکرد یکنواخت منطقه ای اقلیم معتدل کشور تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش رطوبتی آخر فصل انتخاب شده اند، این آزمایش با هفت لاین و رقم(ارقام سیروان و سیوند به عنوان شاهد آزمایش) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان نیشابور(آزمایش قطع آبیاری) و جوین( آزمایش آبیاری نرمال) طی سال زراعی ‮‭1392-93‬ در شرایط کشاورزان اجرا شد. ژنوتیپ های مورد بررسی عبارت از ‮‭90-9‬‭-WS-‬‮‭10-90‬، ‭WS-‬‮‭18-90‬، ‭M-‬‮‭7-90‬، ‭M ‬و ‮‭90-16‬‭-M ‬بودند که با دو رقم سیوند و سیروان به عنوان شاهد(جمعا هفت لاین و رقم) مقایسه شدند. عملیات زراعی طبق عرف منطقه وکشاورزان در هر مکان صورت پذیرفت. جهت اعمال تنش خشکی آخر فصل، آخرین آبیاری در دهه اول اردیبهشت ماه (اوایل ظهور سنبله) صورت گرفت ولی در آزمایش آبیاری نرمال پس از ظهور سنبله و بر اساس نیاز گیاه و شرایط منطقه دو نوبت آبیاری دیگر انجام شد. از هر کرت در دو مزرعه ‮‭4/8‬ مترمربع نمونه به صورت تصادفی برداشت شد و پس از حمل به ایستگاه توسط کمباین آزمایشات کوبیده شد و عملکرد اندازه گیری شد. بعلاوه از هر کرت ‮‭0/15‬ مترمربع جهت اندازه گیری اجزای عملکرد و محاسبه شاخص برداشت نمونه گیری تصادفی صورت پذیرفت. نتایج نشان داد بین میانگین عملکرد دانه در نیشابورو جوین تفاوت معنی داری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت و مقدار آن به ترتیب ‮‭3331‬ و ‮‭4978‬ کیلوگرم در هکتار بود. تجزیه مرکب نشان داد تفاوت عملکرد بین ژنوتیپ ها در سطح یک درصد معنی دار بود. تفاوت بین عملکرد ژنوتیپ ها در نیشابور و جوین با یکدیگر غیرمعنی دار می باشد. اثر متقابل ژنوتیپ در محیط نیز غیرمعنی دار بود. در بین ژنوتیپ های مورد بررسی، لاین ‮‭90-10‬‭-WS ‬و ‮‭90-9‬‭-M ‬به ترتیب از بیشترین(‮‭4873‬ کیلوگرم در هکتار) و کمترین(‮‭3168‬ کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه برخوردار بودند. واژه های کلیدی: گندم نان، تنش خشکی، ژنوتیپ، آبیاری کامل