بررسی عملکرد دانه و پایداری آن در هیبریدهای برگزیده زودرس ذرت

تعداد 9 هیبرید برتر از نظر عملکرد دانه و سازگاری در آزمایشات نهایی سال های ‮‭1384-8‬ مجددا" در 5 مکان و طی دو سال (‮‭1390-91‬) مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفتند. هیبریدهای برگزیده همراه با 2 شاهد با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار و هر هیبرید در 4 ردیف ‮‭6/28‬ متری در 4 تکرار کشت شد. فاصله ردیف های کاشت ‮‭75‬ سانتی متر و فاصله کپه ها از هم ‮‭36‬ سانتی و تراکم ‮‭75000‬ بوته در هکتار بود. در هر کپه 4 بذر کشت گردید که در زمان تنک در هر کپه 2 بوته باقی ماند. در طول دوره رشد و نمو، یادداشت برداری از طول دوره رشد، ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، خوابیدگی، پوشش بلال، علایم ظاهری بیماریها و سایر واکنشهای گیاه در شرایط نرمال انجام شد. در زمان برداشت ضمن اندازه گیری صفات اجزای عملکرد دانه، عملکرد دانه هر تیمار براساس %‮‭14‬ رطوبت تعیین گردید. تجزیه واریانس ساده، تجزیه واریانس مرکب و تجزیه پایداری با استفاده از پارامترهای پایداری شامل اکووالانس ریک ‭(Wi)‬، واریانس شوکلا ( 2‭i)‬، ضریب رگرسیون فنیلی و ویلکینسون ‭(bi)‬، شاخص برتری لین و بینز ‭(Pi) ‬و ضریب تغییرات ‭(CV) ‬انجام شد. تجزیه واریانس مرکب بر اساس 4 مکان و دو سال انجام شد (آزمایش دو سال شیراز حذف گردید). تفاوت بین ژنوتیپ های مختلف برای صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود، که بیانگر وجود تنوع بین ارقام هیبرید است. با توجه به معنی دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ ا مکان، ژنوتیپ ا سال و ژنوتیپ ا مکان ا سال و بمنظور تعیین نقش هر یک از ارقام هیبرید در بوجود آمدن این اثر متقابل، تجزیه پایداری با استفاده از پارامتر پایداری فوق انجام گردید.نتایج نشان داد که هیبریدهای شماره ،2 ،6 ،4 ،‮‭9 7‬ و 1 با داشتن بیشترین عملکرد دانه و همچنین در یک یا کلیه روش های تجزیه پایداری مورد استفاده به عنوان هیبریدها پایدار در بین هیبریدهای مورد بررسی شناخته شدند، که بعد از انجام طرح های تحقیقی - ترویجی، برای کشت در مزارع زارعین معرفی و توصیه خواهند شد. واژه های کلیدی: هیبرید، ذرت، آزمایش نهایی، زودرس، هیبریدهای برگزیده