بررسی سازگاری، ویژگی های زراعی، فنولوژیکی و ارزش کیفی محصول گیاه کینوا در ایران

ایران کشوری وسیع با تنوع آب و هوایی فراوان است. جمعیت کشور نیز رو به افزایش است و تامین امنیت غذایی مردم از ضروریات است. از وظایف "موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر" بررسی امکان کشت و تولید گیاهان جدید زراعی با رعایت اصول علمی است. تحقیق بر روی ویژگی های زراعی گیاه کینوا در سال ‮‭1388‬ برای نخستین بار در ایران انجام و محصول مناسبی از آن تولید شد. جهت بررسی سازگاری و پتانسیل تولید محصول کینوا در سال ‮‭89-90‬ بذر سه نمونه به نام‭: Sajama ‬، ‭Santamaria ‬و ‭Sajama-Iranshahr ‬در کرج، اهواز، گرگان و ایرانشهر براساس طرح بلوک کامل تصادفی در شش تکرار کشت شدند. یادداشت برداری ها از صفات رویشی و زایشی بر اساس توصیف نامه ارزیابی گیاه صورت پذیرفت. میزان عملکرد کینوا در ایستگاههای مختلف در تجزیه و تحلیل واریانس مرکب اختلاف معنی دار نشان داد. مقایسه میانگین عملکرد ایستگاههایی که تولید محصول کردند نشان داد که ایستگاه اهواز و کرج عملکرد بیشتری داشتند. عملکرد دانه در ایستگاه اهواز برابر با ‮‭1162‬ کیلو گرم در هکتار و در کرج ‮‭1081‬ کیلو گرم در هکتار بود. عملکرد تیمارها در تجزیه واریانس مرکب اختلاف معنی داری در ایستگاههای مورد بررسی نشان نداد. در مقایسه میانگین عملکرد تیمارها با اینکه هرسه رقم در یک گروه قرار گرفتند ولی در عین حال رقم ‭Sajama-Iranshahr ‬بیشترین میانگین عملکرد را به میزان ‮‭1075‬ کیلو گرم در هکتار در ایستگاههای مختلف داشت و رقم ‭Santamaria ‬به میزان ‮‭1016‬ کیلو گرم در هکتار و ‭Sajama ‬کمترین عملکرد را به میزان ‮‭973/3‬ کیلو گرم در هکتار داشت. ولی در گرگان کشت گیاه در تاریخهای مورد بررسی علی رغم رشد رویشی مناسب تولید دانه نکرد. میزان پروتیین کینوا بیشتر از گندم پیشتاز و در ترکیب %‮‭30‬ آرد کینوا با آرد گندم نیز مشهود بود. واژه های کلیدی: ارزش غذایی، سازگاری، فنولوژی، کینوا، گیاه جدید، عملکرد.