ارزیابی زیست محیطی ‭(EIA) ‬پرورش ماهی تیلاپیا در بافق یزد

هدف از بررسی حاضر، ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح معرفی گونه تیلاپیا در آب لب شور ایستگاه تحقیقاتی بافق، با اهداف دستیابی به فن آوری و بومی سازی دانش تولید ماهی تیلاپیا، اشتغال زایی و امکان توسعه کنترل شده در سایر مناطق، می باشد. محدوده مورد نظر واقع در شمال غربی دشت کویر درانجیر واقع شده و مجموع مساحت اراضی محل اجرای طرح حدود ‮‭60‬ هکتار می باشد. مجموع محدوده مورد استفاده برای پروژه شامل 3 سالن سرپوشیده برای عملیات تکثیر، نرسری (پرورش بچه ماهی) و پرواربندی می باشد. علاوه بر موارد مذکور، 3 عدد استخر خاکی ‮‭3000‬ مترمربعی موجود به عنوان ظرفیت بالقوه پرورش بعد از اخذ مجوز جهت فک قرنطینه در نظر گرفته شده است. بمنظور دستیابی به توسعه پایدار پرورش این ماهی، ارزیابی اثرات توسعه این پروژه که در آن هم ملاحظات زیست محیطی و هم اقتصادی اجتماعی در نظر گرفته می شود، امری ضروری بنظر می رسد و از این طریق می توان با اطمینان خاطر بیشتر نسبت به بهره برداری آن اقدام نمود. بنابراین پس از بررسی ویژگی های فنی پروژه، محدوده اثرات بلافصل، مستقیم و غیر مستقیم تعیین و اقدام به شناسایی وضعیت موجود محیط زیست گردید. جهت ارزیابی اثرات پروژه بر محیط زیست منطقه از ماتریس ساده استفاده گردید. از مهمترین فعالیتهای عملیاتی طرح پرورش ماهی بافق شامل اجرای سازه های گلخانه ای و تاسیسات انتقال آب شامل انجام خاکبرداری و خاکریزی، کانال کنی، لوله گذاری، لاینینگ کانالها و متعلقات آنها از جمله دریچه های ورودی و خروجی، بتن ریزی، سنگ چینی، دیوار کشی ، پوشش سقف، احداث شبکه زهکش و احداث جاده دسترسی، خواهد بود. بر اساس بررسی ها، نزدیکی به شبکه جاده ای موجود، دسترسی به منبع تا مین آب زیر زمینی (لب شور)، عدم تعارض با کاربری های موجود و آتی، نبود کاربری های حساس و آثار و بناهای مهم در منطقه، عدم پوشش محدوده طرح با زیستگاههای حساس، پایین بودن کیفیت آب زیرزمینی برای سایر کابری ها و منتهی شدن جریان آب زیرزمینی در کویر پایین دست و تبخیر آن، نبود جریان های رودخانه های سطحی دایمی و عدم ارتباط با آبهای آزاد و در نتیجه از بین رفتن احتمال فرار گونه از محیط پرورش، استفاده از فضاهای موجود در نیمه اول سال و بالتبع عدم افزایش هزینه های زیرساختی و افزایش درآمد از جمله جنبه های مناسب اراضی فعلی جهت پرورش این گونه می باشد. باتوجه به بررسی ها و نتایج حاصل از تکمیل ماتریس حاصل از ارزیابی در دو فاز ساختمانی و بهره برداری، مشاهده گردید که پروژه فاقد اثرات منفی با شدت تخریب خیلی زیاد و زیاد می باشد. بنابراین بواسطه اینکه‮‭50‬ درصد میانگین رده بندی در هیچ کدام از ردیف ها و ستون ها در ماتریس های طراحی شده کمتر از ‮‭3/1‬- نمی باشد. بنابراین، پروژه با اعمال طرح های بهسازی و روش های کاهش اثرات و پیامدهای منفی تایید می گردد و از نظر زیست محیطی توجیه پذیر بوده و توصیه می گردد. بنابراین، اعمال و مدنظر قرار دادن راهکارهای کاهش اثرات منفی و تقویت آثار مثبت به منظور به حداقل رساندن اثرات منفی و افزایش پیامدهای مثبت پروژه و برنامه پایش در مطالعات پیش بینی و تدوین شده است. کلمات کلیدی: ارزیابی اثرات زیست محیطی ،‭EIA ‬، پرورش تیلاپیا ، آب لب شور، بافق