ارزیابی و برآورد میزان خسارت سرما به مزارع کلزا

به منظور ارزیابی و برآورد میزان خسارت سرما به مزارع کلزا و تدوین استانداردهای تعیین پتانسیل و ارزیابی خسارت ،این پروژه در کنار بررسی نتایج تحقیقات انجام شده بر روی ارقام تجاری کلزا در طی ده سال گذشته،تدوین و اجرا شد. علاوه بر این، حداقل ‮‭30‬ مزرعه کلزا در مناطق سرد و معتدل سرد در مراحل مختلف نموی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در هر مزرعه انتخابی، پنج قطعه در الگوی شکل انتخاب و در هر قطعه، ارزیابی های لازم روی پارامترهای مرتبط با عملکرد دانه صورت گرفت. در این تحقیق در هر قطعه انتخابی، از چهار خط به طول یک متر در چهار مرحله نموی شامل سبز شدن تا گیاهچه ای (‮‭4-2‬ برگی)، روزت تا شروع ساقه دهی، دوره گلدهی و پر شدن دانه تا رسیدگی فیزیولوژیکی یادداشت برداری های لازم انجام شد. برای تعیین پتانسیل قابل دستیابی عملکرد دانه کلزا به تفکیک ارقام هیبرید و آزاد گرده افشان از میانگین عملکرد دانه کلزا طی دوره ‮‭10‬ ساله در ایستگاه های هم اقلیم تحقیقاتی کشور استفاده شد. در مزارعی که دچار تنش های زنده و غیر زنده شده بودند با احتساب مرحله فنولوژیکی که در آن تنش مزبور اتفاق افتاده بود، درصد افت عملکرد در مقایسه با عملکرد قابل دستیابی منطقه محاسبه و ثبت گردید. در این راستا از مفاهیمی همچون نسبت افت عملکرد در مقایسه با مزارع شاهد و روش های رگرسیونی مبتنی بر رابطه عملکرد با پارامتر هایی همچون تراکم بوته، تاخیر در تاریخ کاشت، تراکم علف های هرز به تفکیک پهن برگ و باریک برگ، نوع علف های هرز، کاهش سطح برگ، تعداد غلاف سالم در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و غیره استفاده شد. نتایج به دست آمده در قالب جداول برآورد خسارت تنظیم شدند. واژه های کلیدی: کلزا، عملکرد دانه ، سرمازدگی ، مناطق معتدل سرد و سرد، یخبندان