بررسی و نقد کتاب وضعیت پست‌مدرن: گزارشی دربارۀ دانش

ژای فرانسوا لیوتار در دهۀ ۱۹۷۰ کتاب وضعیت پست‌مدرن: گزارشی دربارۀ دانش را، به‌سفارش شورای دانشگاه‌های حکومت ایالتی کبک، نگاشت. وی به‌دنبال اثبات این ادعا بود که شرایط و موقعیت جوامع دست‌خوش تغییر شده‌اند و دانش و اطلاعاتْ تحت‌سلطۀ تکنولوژی به‌طور عام و کامپیوترها به‌طور خاص قرار گرفته است. پایان عصر صنعتی و تولید‌های انبوه به‌‌هم‌راه این تغییر وضعیت دانش را لیوتار عصر پست‌مدرن ‌می‌نامد و بر همین مبنا دانشی را که تحت‌سلطه و کنترل تکنولوژی قرار دارد نقد ‌می‌کند. در همین رابطه وی درباب پایان فراروایت‌ها، مرگ عصر استاد، مشروعیت‌بخشی به دانش، دانش روایی، و دانش علمی‌ مباحثی را مطرح ‌می‌کند. کتاب وضعیت پست‌مدرنْ یکی از پیش‌روان تفکر پست‌مدرن بوده است. این کتاب به‌جای آغاز از دغدغۀ قدرت برای حفظ نظام سرمایه‌داری جهانی از تکنولوژی شروع می‌کند و همین به نقطۀ ضعفی برای نظریۀ پرداخته‌شده در این کتاب تلقی می‌شود. درطول زمان، نقدهای بسیاری بر این اثر وارد آمده که به رشد اندیشه‌های پست‌مدرن کمک کرده است، اما درک این نکته، که خواندن این کتاب به چه مخاطبانی پیش‌نهاد ‌می‌شود، به شناخت بیش‌تر نویسنده و محتوای آن نیاز دارد.

کلیدواژه ها:

لیوتار ، پست‌مدرنیته ، فراروایت ، مرگ عصر استاد