تخصیص آب با رویکرد چانه زنی نش متقارن و نامتقارن

محدودیت منابع آب از یک طرف و افزایش بهره برداری بی رویه از منابع آب، شرایط کمبود آب را به ویژه در مناطقی با منابع آبی مشترک، به وجود آورده است. در چنین شرایطی، مدیریتی مبتنی بر مشخصه هایی همچون انعطاف پذیری، کارآمدی، عدالت و پایداری منابع آب میتواند نقش مهمی در جلوگیری از ادامه ی روند بحران زا، ایجاد رفاه اقتصادی-اجتماعی متوازن و کاهش نزاع آب بران مختلف، ایفا نماید. بر این اساس، در این مقاله با استفاده از و رویکرد چانه زنی نش نامتقارن، به ارائه چارچوب تخصیص آب برای حل مسئله استفاده مشترک از آب پرداخته شده است. بدین منظور، حوضه آبریز اترک واقع در سه استان خراسان شمالی، خراسانرضوی و گلستان به عنوان مطالعه موردی در نظر گرفته شد. با استفاده از تابع بهینه سازی چانه زنی نش نامتقارن میتوان به مدیریت تقاضا و استفاده از پتانسیل حضور ذینفعان در تصمیم گیری دست یافت. یافته های تحقیق نشان داد هنگامی که کمینه تقاضای آببران در مدل چانه زنی نش متقارن صفر منظور شود، به صورت یکسان درصد تامین آب هر استان تخصیص می یابد. به منظور استفاده پایدار و بهینه از منابع آبی و تخصیص عادلانه در حوضه ی مورد مطالعه، با دخیل نمودن معیار های چندگانه هر استان در تعیین وزن نسبی، ملاحظه گردید که مقدار تخصیص آب صنعت و کشاورزی استان های خراسان شمالی، خراسان رضوی و گلستان به ترتیب 177،915 و 122 بوده، که درصد تامین آب نسبت به بیشینه تقاضای آببرانبه ترتیب 56 ، 54 و 59 می باشد و مشاهده گردید که آب برانی که در تولید منابع آبی حوضه نقش بسزایی دارند به درصد تامین عادلانه تری، از تقاضای خود دست خواهند یافت. با توجه به انعطاف پذیری و سهولت اجرای مدل ارائه شده، یافته های تحقیق حاکی از آن است که این مدل می تواند به عنوان ابزار مدیریتی کارا، در حل مسائل کلان تخصیص منابع آب مشترک، مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

تخصیص ، چانه زنی نش ، اترک ، آنتروپی ، تاپسیس