تبیین رهیافت های منطقه گرایی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر قفقاز و آسیای مرکزی
محل انتشار: پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 52، شماره: 4
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 333
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JHGR-52-4_019
تاریخ نمایه سازی: 25 بهمن 1399
چکیده مقاله:
یکی از ضروریات دستیابی به سیاست خارجی کارآمد و مبتنی بر منافع ملی، منطقهگرایی است. در کدهای ژئوپلیتیکی قدرتهای طراز اول منطقهگرایی یک استراتژی فعال و بستری برای تعامل فزاینده با نظام جهانی تعریف شده است. تاریخ سیاست خارجی ایران نشان میدهد منطقهگرایی و الگوهای آن در دستور کار طراحان و تصمیمسازان دستگاههای سیاسی ایران از پیش تا پس از اسلام قرار نگرفته است؛ بهطوریکه از نظر تاریخی منطقهگرایی بهعنوان یک رهیافت و خطمشی در دولتهای مختلف حاکم بر ایران نادیده انگاشته شده است. غفلت از بهکارگیری رویکردها و خطمشیهای جغرافیایی تا حدی است که حتی دولتهای هخامنشی و ساسانی نیز نیازی به تعامل و منطقهگرایی با کشورهای تابعة خود احساس نمیکردند. با وجود این، جمهوری اسلامی ایران برای نیل به اهداف و منافع ژئوپلیتیکی خود ناچار از تدوین و بهکارگیری اصول و رهیافتهای منطقهگرایی است. در وضعیت فعلی، اصرار و پایبندی جمهوری اسلامی ایران به رویکرد صرف ایدئولوژیک در روابط خارجی خود تا حدی موجب غفلت از واقعیتهای پیرامونی و از دست رفتن ظرفیتهای جغرافیایی و ژئوپلیتیکی خود شده است. در پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با مبنا قراردادن رهیافت همتکمیلی به تبیین اصول و رهیافتهایی بهمنظور فعال کردن رویکرد منطقهگرایی در ساختار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز و آسیای مرکزی پرداخته شده است. نتایج نشان میدهد از میان رهیافتهای منطقهگرایی سه رهیافت همتکمیلی فرهنگی، همتکمیلی تمدنی و همتکمیلی ژئواکونومیک از جمله مهمترین رهیافتهای منطقهگرایی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز و آسیای مرکزی محسوب میشوند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
زهرا پیشگاهی فرد
استاد گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
محمود واثق
استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
محسن زمانی
دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :