تحلیل شخصیت رستم در داستان رستم و سهراب بر اساس مکانیسم‌های دفاعی

روایت‌های حماسی شاهنامه، به‌ویژه در بخش پهلوانی به لحاظ درون‌مایه، دارای ابعاد گوناگون روان‌کاوانه است. در بین این روایات، داستان «رستم و سهراب» بیش از داستان‌های دیگر نقد و تحلیل روان‌کاوانه را برمی‌تابد. بدیهی است یکی از رویکردهای روان‌کاوانه‌ای که به این داستان می‌توان داشت، نقد و تحلیل شخصیت رستم بر اساس مکانیسم‌های دفاعی است که فروید و آنا فروید آن را نظریه‌پردازی کرده‌اند. پژوهش حاضر، بر آن است که شخصیت رستم را بر اساس این مکانیسم‌ها موردبررسی قرار دهد تا هم خواننده از رموز و لایه­های پنهان این داستان‌ آگاه شود و هم میزان و بلوغ هنر روایت‌گری استاد توس بر همگان بیش‌ازپیش آشکار گردد؛ همچنین نگرش روان­کاوانه در این مقاله ازنظر پژوهشگران تا حد زیادی ابهامات موجود در شناسایی رستم از سهراب، پیش از رویایی در میدان نبرد آشکار می­نماید. مکانیسم­های دفاعی که در این مقاله موردبررسی قرار گرفت شامل انکار، بازداری ارتباط با واقعیت، بازداری فرآیند ثانویه، همانندسازی با پرخاشگر، فرافکنی، جبران، تغییر جهت به سمت خود و جابه­جایی است.

کلیدواژه ها:

Keywords (English): Shahnameh ، Personality Analysis ، Defense Mechanisms ، Freud ، Anna Freud ، Rostam ، کلیدواژه‌ها: شاهنامه ، تحلیل شخصیت ، مکانیسم‌های دفاعی ، فروید ، آنا فروید ، رستم