نگرشی انتقادی بر سرچشمه‌ها و دکترین فاشیسم

کتاب «سرچشمه­ ها و دکترین فاشیسم» یکی از اساسی­ترین متون فاشیسم است که از سوی مهم­ترین فیلسوف فاشیسم یعنی جیوانی جنتیله نگاشته شده است. اهمیت کتاب در درجۀ نخست به دلیل ارایۀ یک توجیه نظری از فاشیسم به مثابۀ ایدئولوژی است. ما در این مقاله ضمن بررسی ایده­های مختلف مطرح شده از سوی جنتیله در کتاب، منطق درونی آن را را در توجیه ایدئولوژی فاشیسم در ایتالیا بازگو خواهیم کرد. سعی ما این خواهد بود که تا حدّ امکان نشان دهیم سامانۀ نظری جنتیله در ارایۀ الگویی نظری برای پشتیبانی فاشیسم در ایتالیا موفق بوده است، یا خیر. ایدۀ اصلی مقاله این است که اندیشۀ سیاسی جنتیله به جهت ماهیت ایدئولوژیک خود، واقعیت را مصادره به مطلوب و وارونه تفسیر می­کرد و این عدم تطابق با واقعیت که تجربۀ فاشیسم نیز سنخی از آن است، حاکی از این نکته بود که تفکر ایدئولوژیک، افراط­گرایی و خشونت هرگز نمی­تواند به سیاستی با دوام بدل شود. اگرچه خشونت و افراط در کوتاه مدت باعث کسب قدرت است، در بلند مدت به سیاستی علیه خود بدل می­شود. چنانکه در نتیجه­گیری آورده­ایم، کاربست  خشونت در سیاست فاشیستی، یکی از اصول اندیشۀ سیاسیِ جنتیله است که در نهایت در حفظ فاشیسم نافرجام ماند.

کلیدواژه ها:

فاشیسم ، ایدئولوژی ، روح ایتالیا ، جنگ ، ماتسینیَن