دو راهبرد اساسی در ارتقای کارآمدی متون و منابع فقهی (پرداختن به علت احکام و روش اجرای آن‌ها)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 300

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IHCS-20-11_011

تاریخ نمایه سازی: 4 اسفند 1399

چکیده مقاله:

فقه، براساس مشهور ترین تعاریف خود، علم بیان و استنباط احکام از روی دلایل آن هاست  و منابع فقهی و متون درسی این رشته از علوم انسانی در بیان احکام شرعی و دلایل آن ها به حق از هیچ تلاشی فرو گذار نکرده اند اما تجربه ثابت کرده است که برای آن که احکام در شرایط متنوع اجتماعی و تاریخی قابل اجرا ، قابل دوام و انعطاف پذیر باشند دلایل به تنهایی کافی نیست و بیان علت و هدف احکام و روش اجرای آن هانیز حائز اهمیت فراوان است اما  متاسفانه در آثار فقهی، بخصوص، آثار فقهی شیعه از بیم فاصله گرفتن از تعبد به احکام الهی و فرو افتادن در دام قیاس و استنباطات سلیقه ای، توجه چندانی به این دو مقوله نشده است این تحقیق می کوشد تا به منظور افزایش کار آمدی منابع فقهی و راهبردی شدن مطالعات این رشته ، ضرورت پرداختن به این دو مقوله و پی آمد های غفلت از آنها در منابع و متون درسی فقه را با ذکر مثالها و نمونه های واقعی به عنوان دو راهبرد مهم در جهت افزایش کار آمدی و نتیجه بخشی متون فقهی به نمایش بگذارد و در ضمن، آسیب های افراط در در علت یابی و روش شناسی احکام را نیز متذکر شود.

نویسندگان

عبدالحسین رضاییراد

دانشیارگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه شهید چمران اهواز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الاشقر،عمر سلیمان،(بی­تا)،تاریخ الفقه الاسلامی،کویت:دار النفائس للنشر و التوزیع. ...
  • ابن عاشور،شیخ محمدالظاهر(1436)،مقاصدالشریعه الاسلامیه،قاهره ،مصر: دارالسلام. ...
  • ابو زهره، محمد،(1377) اصول الفقه الاسلامی، قاهره، مصر:دارالفکر العربی. ...
  • اصفهانی، محمدتقی(مجلسی اول)( 1314)، لوامع صاحبنقرانی (معروف به شرح فقیه)، ...
  • الانصاری، الدزفولی، مرتضی، محمد بن محمد امین،(1376)، فرائد الاصول،محشی به ...
  • ـــــــــــــــــ،(1415)، کتاب المکاسب المحرمه و البیع و الخیارات، الطبعه الحدثیه ...
  • انصاری، محمد علی، (معاصر)(1415)، الموسوعه الفقهیه المیسره، ،الطبعه الاولی،قم، ایران، ...
  • الیوبی،محمد سعد بن احمدبن مسعود الیوبی،(1418)،مقاصد الشریعه الاسلامیه و علاقتها ...
  • جعفری لنگرودی،محمد(معاصر)،(1346)، ترمینولوژی حقوق،تهران:انتشارات ابن سینا. ...
  • جعفری، محمدتقی،(1380)، رسائل فقهی، مؤسسه علامه جعفری،تهران ،ایران : انتشارات ...
  • جمعی از پژوهشگران،(1426)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت زیر ...
  • حائری، سید محمد مجاهد طباطبائی،(بی­تا)، کتاب المناهل،قم:مؤسسه آل البیت. ...
  • حرعاملی،محمد بن حسن(1412)، هدایه الامه الی احکام الائمه،مصحح،بخش حدیث در ...
  • حرعاملی، محمد بن حسن،(1409) ، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل ...
  • ـــــــــــــــــ،(1417)،رساله فی الغناء ،مصحح :محسن صادقی،ج1،چاپ اول، قم، ایران:نشر مرصاد ...
  • الحرانی،ابو محمد الحسن بن علی بن حسین بن شعبه،(1363)،تحف العقول ...
  • حسینی روحانی،سید محمد صادق(1429ق)،منهاج الفقاهه، ج6،قم ، ایران:ناشر،انوارالهدی. ...
  • حسینی نجومی، مرتضی(معاصر)،(1372)، الغنا، قم:کنگره جهانی شیخ انصاری. ...
  • حسینیان، روح الله (معاصر)، (1374)،غنا و موسیقی در فقه اسلامی،تهران ...
  • حکیم، محمد تقی(معاصر)(1418)، الاصول العامه للفقه المقارن،مصحح حکیمی ،محمدرضا، قم:المجمع ...
  • حلی،علامه،حسن بن یوسف،(1374ش)،قم،موسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین بقم ...
  • حلی محقق، ابوالقاسم نجم­الدین جعفربن الحسن معروف به محقق حلی ...
  • ـــــــــــــــــ(1403)،معارج الاصول، ج1،قم:مؤسسه آل البیت. ...
  • خندان، علی­اصغر(معاصر)،(1394)،خوارج و داعش،بررسی تطبیقی بر مبنای اندیشه­های استاد مطهری،تهران،ایران: ...
  • رشید رضا، محمد،(1412)، تفسیرالمنار،ج4، قم،ایران:مؤسسه دارلکتاب. ...
  • رضایی­راد، عبدالحسین (معاصر)،(1392)،درسنامه­ی قواعد فقه مدنی، تهران، ایران:انتشارات امیرکبیر. ...
  • ـــــــــــــــــ ،( 1385)« گستره­ی کارآمدی قاعده لاضرر»، مجله حقوق اسلامی، ...
  • ـــــــــــــــــــ، (1388)، امر به معروف در ترازوی تاریخ ،قم، ایران ...
  • ـــــــــــــــــــ،(1398ش)،مبادی علم فقه،تهران،انتشارات مجد ...
  • الروحانی الحسینی ،سید صادق،(1418ق) فقه الصادق،قم،دارالکتاب ،مدرسه امام صادق علیه ...
  • الروحانی القمی، سید محمد،(1418 ق)، منتهی الاصول (القواعد الفقهیه)، مقرر: ...
  • روحانی، سیدمحمدحسین،(1414)،المسائل المستحدثه، قم ،ایران:مؤسسه دارالکتاب. ...
  • ریسونی احمد و اسلامی حسین،(1376)، اهداف دین از دیدگاه شاطبی، ...
  • زنجانی(شبیری زنجانی)،موسی (معاصر)،(1419)،کتاب النکاح،چاپ اول،ج2،3،قم،ایران : مصحح  و ناشر مؤسسه ...
  • زیدان، عبدالکریم(1396)،،المدخل لدراسه الشریعه الاسلامیه،چاپ پنجم،بغداد: مؤسسه الرساله. ...
  • سبحانی تبریزی، جعفر(معاصر)، « متعه حج در کتاب و سنت ...
  • سبحانی تبریزی، جعفر(معاصر)،(1419)، مصادر الفقه الاسلامی و منابعه ،بیروت،لبنان: ناشر، ...
  • سبزواری محقق محمد باقربن محمد مؤمن،(1422ق)،رساله فی تحریم الغناء،محقق،علی مختاری،قم: ...
  • سبزواری، سید ابوالاعلی،(1413ق)،مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام ،ج16،قم:مصحح ...
  • سروش،عبدالکریم،(1388)،علم چیست فلسفه چیست،نشر صراط. ...
  • سعیدی، سید محسن ،(بی­تا)، مقالة«حیل ربا»،مجله فقه اهل بیت (فارسی)،ج47،قم،مؤسسه ...
  • سیفی مازندرانی،علی اکبر(معاصر)،(1429)، دلیل تحریر الوسیله، احکام الاسره ،تهران ،ایران: ...
  • السیوری الحلی،مقدادبن عبدالله،(1361)،نضد القواعد الفقهیه علی مذهب  الامامیه،تحقیق:سید عبد اللطیف ...
  • شریفی، عنایت الله (معاصر)،مقاله «فقه و اخلاق»،فصلنامه  قبسات،پژوهشگاه فرهنگ و ...
  • شهید اول (محمد بن مکی عاملی ،(1417) الدروس الشرعیه فی ...
  • ـــــــــــــــــــــ،(1410ق)،اللمعه الدمشقیه فی فقه الامامیه،مصحح محمد تقی مروارید، بیروت:دارالاسلامیه ...
  • شهید ثانی، (زین الدین بن علی عاملی)،(1413) ،مسالک الافهام الی ...
  • ـــــــــــــــــــــ،(بی­تا)،الروضه البهیه فی شرح المعه الدمشقیه،ج8، نجف :جامعه النجف الدینیه. ...
  • مفید( شیخ)(النعمان محمد بن محمد)(1401ق) ،المقنعه،تحقیق :جماعة المدرسین قم ،قم،جامعه ...
  • الصاحب اسماعیل ابن عباده (معاصر)،(1414) ، المحیط فی اللغه،ج9، بیروت:عالم ...
  • الصدر، سید محمد باقر(1413) ،ماوراء الفقه،ج6، چاپ اول، بیروت: دارالاضواء. ...
  • ـــــــــــــــــــــ،(1393)،تصویری از اقتصاد اسلامی،مترجم جمال موسوی، تهران، ایران: انتشارات روزبه ...
  • صدوق، محمد بن علی بن با یویه قمی(شیخ صدوق)،(1413)، من ...
  • ـــــــــــــــــــــ،(1386)، علل الشرائع،قم:کتابفروشی داوری. ...
  • ـــــــــــــــــــ،(1367)، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال،قم،ایران: منشورات اشریف الرضی. ...
  • ـــــــــــــــــــــــ،(1376)، الامالی،قم،ایران:موسسه الاعلمی للمطبوعات. ...
  • طباطبائی،محمد رضا،(1371)،تنقیح الاصول،تقریر ابحاث آیة الله الشیخ ضیاءالدین العراقی قدس ...
  • طباطبایی یزدی،(بی­تا)، العروه الوثقی،تهران:کتابفروشی اسلامیه ...
  • الطوسی ،ابوجعفر محمد بن حسن ،(1614)،الامالی، دارالثقافه،محقق، بخش تحقیقات اسلامی ...
  • ــــــــــــــــــ ،(1375)،الاقتصاد الهادی الی طریق الرشاد ،تهران:انتشارات کتابخانه جامع، چهل ...
  • العاملی، حسن ابن زین الدین،جمال الدین،العاملی معروف به صاحب معالم( ...
  • عشایری منفرد ،محمد،(1388)،«استناد فقهی به مذاق شریعت در بوته نقد»، ...
  • علم الهدی، سید مرتضی(شریف مرتضی)،(1348)، الذریعه الی اصول الشریعه،ج2،تحقیق: ابوالقاسم ...
  • الغزالی، ابوحامد محمد بن محمد،(1417ق)، المستصفی فی العلم الاصول،بیروت،دارالکتب العلمیه ...
  • فاضل موحدی لنکرانی، محمد( 1428ق)، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر ...
  • ــــــــــــــــــ ،(1425)،ثلاث رسایل،ج1، قم ،ایران:مرکز فقهی ائمه اطهار. ...
  • ــــــــــــــــــ ، (1428ق)، جامع المسائل،ج1،قم: انتشارات امیر قلم. ...
  • فخار طوسی، جواد (معاصر)،(1385)، در محضر شیخ انصاری،ج2،قم: نشر مرتضی. ...
  • فرد.آر.دیوید، مدیریت استراتژیک، (1395)،ترجمه علی رساییان،تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی. ...
  • فیروز آبادی ،محمدبن یعقوب،(بی­تا)، قاموس اللغه: بی­جا ...
  • فیض الاسلام ،علی نقی،(1351)،ترجمه و شرح نهج البلاغه امام علی(ع) ...
  • فیض کاشانی،محمد بن محسن ابن شاه مرتضی(1406)، الوافی ،ج24 ،20، ...
  • القمی عباس(محدث قمی)،(1359ق) سفینة البحار،الشیخ العباس قمی،تحقیق مجمع البحوث الاسلامیه،مشهد: ...
  • القنوچی، صدیق بن حسن،(1976 ، ابجد العلوم، بیروت: دارالکتب العلمیه. ...
  • الکاظمی الخراسانی، محمد علی(1404) ، فوائد الاصول، (تقریرات درس میرزا ...
  • گروه واژه­گزینی، فرهنگ واژه­های محبوب فرهنگستان،تهران: انتشارات فرهنگستان، گروه زبان ...
  • مازندرانی،علی اکبر سیفی،(1419)،دلیل التحریر الوسیله الستر و ماستر،تهران:نشر موسسه تنظیم ...
  • محمود عبدالرحمان (معاصر)،،(بی­تا)، معجم المصطلحات الالفاظ الفقهیه،ج1، بیجا. ...
  • محمودی،محمد باقر،(1377)،نهج السعاده فی مستدرک نهج البلاغه،مصحح،آل طالب، عزیز، تهران:وزارت ...
  • مجلسی ،محمد باقر(1403ق) ،بحار الانوار ،بیروت،مؤسسه الوفاء ...
  • مدرسی طباطبائی،حسین(معاصر)،(1368ش)،مقدمه­ای بر فقه شیعه،ترجمه محمد آصف فکرت ، مشهد:بنیاد ...
  • مشکینی اردبیلی، میرزا علی (بی­تا)، مصطلحات الفقه، بیجا. ...
  • مطهری، مرتضی،(بی­تا)، ده­گفتار،قم: انتشارات صدرا. ...
  • ــــــــــــــــــ (1366)،حماسه حسینی،ج1،قم:انتشارات صدراف. ...
  • مکارم شیرازی ناصر(معاصر)،(1380)، کتاب النکاح، سلسله مباحث درس خارج فقه ...
  • ـــــــــــ ،(1370)، القواعد الفقهیه،ج1،قم:مدرسه الامام امیرالمؤمنین. ...
  • ــــــــــ ،(1427)،دائره المعارف فقه مقارن،محقق جمعی از اساتید و محققان ...
  • ملکی تبریزی، جواد بن شفیع،(1372)،اسرار الصلوه،مترجم رجب زاده رضا،تهران:ناشر:آزادی. ...
  • منتظری، حسینعلی،(م1388ش) کتاب­الزکاه،ج1،قم:مرکز الاعلام الاسلامی. ...
  • ــــــــــــــــــــ و صلواتی محمود،(1380)، مبانی فقهی حکومت اسلامی،ج8،قم:نشر تفکر. ...
  • ــــــــــــــــــــ ،(1301)،دراسات فی ولایت الفقیه و فقه دول الاسلامیه ،قم:نشر ...
  • موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم (معاصر)،(1423)، فقه القضاء،قم: بیجا. ...
  • الموسوی الخمینی،روح الله ،معروف به امام خمینی، (1422ق)، الاستفتائات، ج2،چاپ ...
  • ـــــــــــ،(بی­تا)،استفتائات جدید،ج2،قم،ایران: بیجا ...
  • ـــــــــــ ،(1378)، الرسائل­العشر،تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. ...
  • ـــــــــــــ،(1418)، البیع ،مقرر خرم آبادی، سید حسن طاهری، ج2،تهران:مؤسسه تنظیم ...
  • ــــــــــ ، (بی­تا)، تحریر الوسیله، قم،ایران: مؤسسه مطبوعاتی دارالعلم، ...
  • ــــــــــ،(1423)،ولایت فقیه، ، مصحح: گروه پژوهشی مؤسسه تنظیم و نشر ...
  • ـــــــــــــ،(1369)،صحیفه نور،ج4،، تهران:مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. ...
  • ـــــــــــ،(1424)،توضیح المسائل (محشی)،مصحح: بنی هاشم خمینی، سید محمد حسین،ج2، قم،ایران:دفتر ...
  • ـــــــــــــ،(1404)، زبده الاحکام، تهران:سازمان تبلیغات اسلامی. ...
  • ــــــــــــــــــ،(1381)،المکاسب المحرمه،ج1،تهران،ایران:موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. ...
  • الموسوی العریفی محیی الدین(معاصر)،(1406)، قواعد الحدیث،بیروت: دارالاضواء. ...
  • موسوی بجنوردی سید محمد (معاصر)، بررسی نقش اخلاق در فقه ...
  • الموسوی، الخوئی،سید ابوالقاسم ،(1362)،اجود التقریرات (تقریرات درس میرزا محمد حسین ...
  • النجفی کاشف العظاء،جعفر بن خضر مالکی،(بی­تا)،کشف الغظاء عن مبهمات الشریعه ...
  • النجفی، محمد حسن (صاحب الجواهر) (1404)، جواهر الکلام فی شرح ...
  • نوری میرزا حسین،(1408)،مستدرک الوسائل،قم:موسسه آل البیت. ...
  • همدانی آقارضا بن محمد هادی( 1322ق )، مصباح الفقیه کتاب ...
  • یزدی محمد(1374) ، فقه القرآن,ج4،قم: موسسه اسماعیلیان. ...
  • پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری به نشانیkhamenei.ir ...
  • DessG.G,Lumpkin G.T. and Eisner A.B. (2008) “Staregic management” M.GrawHill´Internation Edition ...
  • Hans. Ram, “doing thing right and doing the right thing”(. ...
  • http://wikipedia.org/wiki/sterategic_studies ...
  • Hunger.d,WheelenT.L,(2007)”Essentials of Strategic management” 4th Edition Prentice Hall of India ...
  • نمایش کامل مراجع