تحلیل ارتباط بین بخشی شوک نفتی و صادرات غیر نفتی ایران

نفت مهمترین منبع درآمدی دولت و در عین حال منشا بسیاری از نوسانات و تغییرات در بخش های مختلف اقتصاد کشور است. یکی از بخش هایی که متاثر از شوک های درآمدی نفت در کشور می باشد، صادرات غیرنفتی و بخش های مختلف آن است. بر این اساس در پژوهش حاضر با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری به بررسی این مهم پرداخته شده است. نتایج تجربی پژوهش حاضر نشان می دهد که با افزایش درآمدهای نفتی صادرات غیرنفتی در تمامی بخش های عمده تحت تاثیر قرار گرفته و کاهش می یابند. در واقع این موضوع نشان می دهد که اثر شوک های درآمدی نفت از طریق آثار تورمی و ارزی و بطور کلی کاهش شاخص رقابت پذیری اقتصاد، عملکرد صادراتی بخش های صنعت، کشاورزی، مواد معدنی و صنایع دستی و فرش را کاهش می دهد. در این زمینه مثال کشور نروژ مصداق بارزی برای جلوگیری از انتقال شوک های نفتی به این بخش های غیرنفتی می باشد. تجربه این کشور نشان از استفاده بهینه و مناسب از صندوق ذخیره ارزی می باشد. در حالی که در کشور ما این موضوع جای بحث بسیار دارد. همچنین در بخش دیگر پژوهش مشخص گردید که بخش صنعت تغییرات بخش های کشاورزی و صنایع دستی و معدن را بخوبی توضیح می دهد. و خود بخش صنعت نیز نخستین بخشی است که از شوک های درآمدی نفت آسیب می بیند. بنابراین جهت جلوگیری از انتقال اثرات شوک های نفت به صادرات سایر بخش ها در وهله نخست بخش صنعت بایست مصون بماند. در این حالت است که شوک نفتی و بیماری هلندی ناشی از آن که بخش صنعت را درگیر می کند به سایر بخش ها سرایت نمی کند و در واقع صادرات آنها با مشکل جدی مواجه نمی شود.

کلیدواژه ها:

شوک نفتی ، صادرات غیرنفتی ، خودرگرسیون برداری ساختاری