آرا معرفتی دنس اسکوتوس و مقایسه آن با آرا ابنسینا

این نوشتار بر آن است که به بررسی و تبیین آرا فیلسوف و متکلم اسکاتلندی مدرسی، یوهانس دنس اسکوتوس (۱۳۰۸-۱۲۶۶ م.) درباره «معرفت» و مقایسه اجمالی آن با آرا معرفتی ابنسینا بپردازد. اسکوتوس ترجمه لاتین کتاب «الشفا» ابنسینا را مطالعه کرده است و آنگونه که در ضمن این نوشتار مشاهده خواهد شد، افکار و آرا معرفتی ابنسینا بر آرا اسکوتوس در زمینه قوای ادراکی، فرایند ادراک، متعلق طبیعی عقل، اقسام معرفت و مراتب یقین و... تاثیر بسیار داشته است. بهرغم اینکه هم اسکوتوس و هم ابنسینا در حوزه افکار فلسفی بهنحوی تحت تاثیر ارسطو و سنت مشا هستند و بالطبع شباهتهای فراوانی در آرا این دو متفکر وجود دارد، لکن برخی تفاوتها نیز قابل طرح است. از این جهت میتوان آرا این دو متفکر را با هم مقایسه کرد چراکه زمینه منطقی برای چنین مقایسهای وجود دارد. البته باید توجه داشت که به هر حال، اسکوتوس در فضای فکری مسیحیت میاندیشد و ابنسینا در عالم اسلامی، و این تفاوت فضا و فرهنگ را در هر مقایسهای همواره باید مد نظر داشت.

کلیدواژه ها:

معرفت ، شناخت ، ادراک ، حس ، خیال ، عقل ، عقل فعال ، شهود ، اشراق ، یقین