مقایسه عوامل مدیریتی موثر بر سکوت سازمانی از منظر علم مدیریت و دیدگاه اسلام

چکیده پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی عوامل مدیریتی موثر بر سکوت سازمانی از منظر علم مدیریت و دیدگاه اسلام با روش تحلیل متن انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش قرآن کریم و روایات ائمه معصومین (علیهمالسلام) و متخصصان علوم دینی و علوم تربیتی بود. نمونه آماری به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شد و آن دسته از آیات و روایاتی بهکار گرفته شد که با موضوع ارتباط داشتند و بخش متخصصان شامل ۱۱ نفر از متخصصان علوم دینی و علوم تربیتی بود. از پرسشنامه محققساخته به منظور دریافت تایید تناسب مقولههای استخراجشده با اهداف پژوهش استفاده شد. براساس یافتههای این پژوهش، تفاوت مفهوم سکوت سازمانی از دیدگاه اسلام و علم مدیریت عبارت است از امتناع کارمندان از بیان نظرات و عقاید و دغدغههای خود در موضع حق و با رعایت حدود الهی، درباره مسائل و مشکلات سازمان در سطوح مختلف مدیریت و سایر افرادی که قادر به مرتفعکردن این مسائل در سازمان هستند. عوامل مدیریتی موثر بر سکوت سازمانی براساس آموزههای اسلامی در سه مفهوم کلی روابط ناکارآمد؛ موانع روابط حسنه؛ فقدان بینش، دانش و مهارتهای تخصصی مفهومبندی شد که هریک از این مفاهیم مشتمل بر مقولات و زیرمقولات متعددی است. بهدلیل آنکه برخی از عوامل سکوت سازمانی در علم مدیریت با عوامل استخراجشده از آموزههای اسلامی برخاسته از ابعاد فطری یا خلقی انسان و مربوط به تکوین انسان است، وجوه تشابهی بین عوامل مدیریتی موثر بر سکوت سازمانی در علم مدیریت و دیدگاه اسلام مشاهده شد. ازجمله عوامل مشابه، میتوان به مقولههای ترس مدیران از بازخورد منفی و گرایش به ردکردن یا پاسخ منفی دادن به نظرات مخالف، بیتوجهی مدیران به درخواستهای غیررسمی کارکنان، باورهای تلویحی مدیران، رفتارهای ازبینبرنده اعتماد، ضعف در سلامت مدیریت ارشد و رفتار تبعیضآمیز اشاره کرد. همچنین، بهدلیل وجود تفاوت ازنظر جهانبینی، غایتمندی، فلسفه، انسانشناسی و اهداف در مبانی علم مدیریت و آموزههای اسلامی، تفاوتهایی در برخی از عوامل بهدست آمد که از مهمترین آنها میتوان به حقمداری در اسلام و تکثرگرایی در علم مدیریت اشاره کرد. هریک از مفاهیم، مقولات و زیرمقولات استخراجشده در این پژوهش کاربرد گستردهای در حوزه رفتار سازمانی دارند که با بهرهگیری از آنها میتوان روابط میان کارکنان سازمان با یکدیگر را بهبود بخشید.  

کلیدواژه ها:

Keywords: Silence ، Organizational silence ، Voice ، Organizational voice ، Management science ، Islamic teachings. ، کلیدواژهها: سکوت ، سکوت سازمانی ، آوا ، آوای سازمانی ، علم مدیریت ، آموزههای اسلامی.