اثر کودهای زیستی و جهت قرارگیری بنه ها در خاک بر برخی خصوصیات زراعی زعفران

زعفران، گیاه ارزشمند ادویه ای است که در صنایع داروسازی و غذایی کاربرد فراوانی دارد. با وجود توقع پایین این گیاه از نظر عناصر غذایی، تامین مواد غذایی در محیط رشد ریشه ها می­تواند در تولید گل و بنه زعفران موثر باشد. این آزمایش با هدف بررسی تاثیر کودهای زیستی و جهت قرارگیری بنه­های مادریدر خاک بر برخی خصوصیات بنه، گل و کلاله زعفران، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران در سه سال زراعی ۹۰-۱۳۸۹، ۹۱-۱۳۹۰ و ۹۲-۱۳۹۱ انجام شد. تیمارها شامل جهت قرارگیری بنه­ها(در دو وضعیت افقی و عمودی از نظر جهت قرارگیری راس بنه) و کودهای زیستی (میکوریزا Glomus intraradices، بیوفسفر و عدم مصرف کود یا شاهد) بودند. صفاتی نظیر تعداد گل، وزن تر و خشک گل، کلاله و گلبرگ در دو سال زراعی ۹۱-۱۳۹۰ و ۹۲-۱۳۹۱  و وزن تر و خشک و قطر بنه­ها در دو سال زراعی ۹۰-۱۳۸۹ و ۹۱-۱۳۹۰ اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که در هر دو سال زراعی، جهت افقی بنه های زعفران در خاک بر جهت عمودی از نظر صفات قطر بنه و تعداد بنه در واحد سطح برتری داشت. همچنین قرارگیری افقی بنه ها در سال اول، منجر به افزایش وزن تر بنه به مقدار ۶/۲۳ درصد نسبت به وضعیت عمودی بنه ها گردید، ولی در سال زراعی دوم، وضعیت عمودی بنه ها دارای وزن تر بیشتری (معادل ۳/۶ درصد) در مقایسه با وضعیت افقی بود. در سال اول، تیمار تلفیقی میکوریزا با وضعیت افقی بنه ها در خاک، بیشترین وزن تر و خشک بنه در واحد سطح را دارا بود. در سال دوم، بیشترین مقدار دو صفت وزن تر و خشک بنه در واحد سطح، در تیمار تلفیقی اعمال بیوفسفر با وضعیت افقی بنه ها مشاهده شد. وزن تر و خشک گل و کلاله در تیمار وضعیت افقی بنه های زعفران در مقایسه با وضعیت عمودی بنه ها افزایش یافت. بررسی اثر نوع کودهای زیستی بر وزن تر و خشک گل، گلبرگ و کلاله نیز نشان داد که کودهای بیوفسفر و میکوریزا به ترتیب دارای بیشترین و کمترین مقدار این صفات بودند. مطابق نتایج، در هر دو سال مطالعه خصوصیات گل، برترین تیمار تلفیقی از نظر صفات وزن خشک گل و گلبرگ و وزن تر کلاله، قرارگیری افقی بنه ها در خاک تحت شرایط اعمال کود بیوفسفر بود.

کلیدواژه ها:

بیوفسفر ، کلاله ، میکوریزا ، وزن خشک گل