رتبه بندی متغیرهای اقتصادی-اجتماعی موثر بر تجارت دوجانبه زعفران ایران و شرکای تجاری

تجارت دوجانبه یا دادوستد متقابل به تجارتی گفته می شود که بین دو کشور و معمولا تحت مذاکرات حکومتی انجام می شود. تجارت دوجانبه عموما به دلایل سیاسی یا به دلیل مشکلاتی که در پرداخت ها پیش می آید، ترتیب داده می شود. تجارت خارجی محصولات کشاورزی به علت ارزآوری بالا و پایدار نقش مهمی در گسترش صادرات و واردات کشورهای مختلف بازی می کند. درمیان محصولات کشاورزی، زعفران یکی از مهم ترین کالاهای صادراتی کشاورزی می باشد که سهم زیادی در ایجاد ارزش افزوده بخش کشاورزی دارد. برای حفظ مقام ایران (به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران) در بازارهای جهانی و توسعه بیشتر صادرات این محصول باارزش، شناخت و تعیین درجه اهمیت عوامل موثر بر آن، می تواند گام مهمی در این راستا باشد. از این رو، مطالعه حاضر به دنبال بررسی رتبه بندی متغیرهای اقتصادی-اجتماعی موثر بر تجارت دوجانبه زعفران ایران و شرکای تجاری طی دوره زمانی ۲۰۱۶-۲۰۰۷ می باشد. بدین منظور از الگوی جاذبه و برای تعیین درجه اهمیت عوامل موثر از الگوی الگوریتم ژنتیک استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل جاذبه نشان داد که تمام متغیرها معنی دار می باشند. متغیر حجم واردات، هزینه حمل و نقل و فاصله تاثیر منفی بر تجارت دوجانبه دارند. همچنین نتایج حاصل از الگوریتم ژنتیک نشان می دهد که متغیرهای مورد مطالعه با توجه به ضرایب اهمیتشان در زمره متغیرهای تاثیرگذار بر عوامل موثر در تجارت دوجانبه زعفران ایران با شرکای تجاری می باشند. اندازه عددی آماره ضریب خودهمبستگی نیز بیان گر پوشش خوب داده-ها با استفاده از الگوریتم ژنتیک می باشد

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: تجارت دوجانبه ، زعفران ، الگوی جاذبه ، الگوی الگوریتم ژنتیک