بررسی خصوصیات ریخت شناسی اکوتیپ های سه گونه ختمی (A. aucheri، A. arbelensis و Alcea koelzii) تحت شرایط رویشی متفاوت

گونه های مختلف جنسAlcea L.  پراکنش وسیعی در مناطق مختلف ایران دارند. در این پژوهش صفت های ماکرومورفولوژی مثل ویژگی های برگ، گل و ارتفاع گیاه و صفت های میکرومورفولوژی برگ از قبیل روزنه و کرک در اکوتیپ های سه گونه ختمی A. aucheri (Boiss) Alef.، A. arbelensis Boiss. and HAUSSKN. و Alcea koelzii Ridl. در شرایط رویشگاهی متفاوت، با هم مقایسه شد. این صفت ها بین اکوتیپ های مختلف هر گونه و بین گونه ها متفاوت بود. تمامی صفت ها ازجمله محیط، مساحت، طول سلول محافظ روزنه، عرض بزرگ روزنه روی برگ، تراکم کرک در سطح پشتی برگ و ارتفاع ساقه در گونه A. koelzii به شکل چشمگیری نسبت به دو گونه دیگر بیشتر بود. براساس مشاهدات، روزنه ها از نوع آنیزوسیتیک و در سطح زیر برگ تراکم روزنه بیشتر از روی آن بود. بین تراکم روزنه ای و اندازه روزنه ارتباط معکوسی مشاهده شد؛ همچنین همبستگی مثبت و معنی داری بین ویژگی های ساختار روزنه ای با محیط و مساحت روزنه وجود داشت. بررسی ها نشان داد کرک ها اغلب از نوع ستاره ای و فرچه ای و تراکم کرک در سطح زیر برگ بیشتر از سطح روی برگ بود. تغییر در صفت های ماکرومورفولوژی و میکرومورفولوژی بین اکوتیپ های هر گونه، سازگاری زیاد به شرایط رویشگاهی متفاوت را نشان می دهد و این ویژگی اهمیت به سزایی در برنامه های ترویجی، اصلاحی و حفاظت ژنتیکی دارد؛ علاوه بر این از ویژگی سازگاری گیاه ختمی برای توسعه کشت در رویشگاههای متفاوت به منظور تولید داروهای گیاهی بهره برده می شود.

کلیدواژه ها:

ایران ، ختمی ، ریخت شناسی ، روزنه ، کرک