سطح بندی نظام قدرت منطقه ای در دریای خزر

با توجه به تاثیر قدرت بر روند تعاملات، بررسی و مطالعه مداوم سطوح قدرت و تغییرات گسترده آن در مناطق مختلف جغرافیایی بر اساس شاخص ها و مولفه های موثر در قدرت ملی از ضروریاتی است که غفلت از آن می­تواند تبعات امنیتی را به همراه داشته باشد. از همین رو دریای خزر که از سال۱۹۹۱میلادی جزء مناطق بین­المللی جدید قلمداد می­گردد، به دلایل ژئواستراتژیکی و ژئوپلیتیکی دارای شرایط ویژه­ای شده که علاوه بر تغییر در روند قدرت­یابی کشورهای منطقه، حضور و رقابت بازیگران فرامنطقه­ای را به خود معطوف داشته است. با توجه به چالش­های امنیتی متصور نسبت به تغییر سطوح قدرت بازیگران این منطقه ژئوپلیتیکی علیه جمهوری اسلامی ایران؛ پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و با استفاده از مدل ماتریسی و تحلیل آماری، وزن ژئوپلیتیکی هر یک از کشورهای منطقه براساس ۱۲۵ شاخص در قالب ۶ عامل اقتصادی، سیاسی، نظامی، سرزمینی، فرهنگی- اجتماعی و علمی بررسی شده است. بر اساس نتایج پژوهش که با جمع امتیاز فاکتورهای شش گانه و حاصل شدن امتیاز نهایی و قدرت ملی کشورهاست، می توان بیان نمود  که روسیه قدرت سازه ای، ایران قدرت منطقه­ای، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان قدرت های ملی در منطقه هستند.

کلیدواژه ها:

جغرافیای سیاسی ، قدرت منطقه ای ، وزن ژئوپلیتیکی ، جمهوری اسلامی ایران ، دریای خزر