شناسایی عوامل علی موثر بر پاسخگویی و بهره وری دانشگاه ‎های غیردولتی

امروزه آموزش و سرمایه‎گذاری در سرمایه انسانی، سرمایه‎گذاری بلندمدتی است که بدون آن اقتصاد ناپاپدار خواهد ماند. آموزش عالی، معرف نوعی از سرمایه‎گذاری در منابع انسانی است که با فراهم کردن و ارتقا بخشیدن دانش، مهارت‎ها و نگرش‎ها، به توسعه اقتصادی کمک می‎کند. تامین نیروی انسانی کارآمد با افزایش کارایی و بهر‎ه‎وری افراد و از سوی دیگر با گسترش مرزهای دانش و فن و پیش بردن فناوری از قبیل مسئولیت پرورش نیروی انسانی و افزایش بهره و کارایی در سطوح بالای تخصصی بر عهده دانشگاه‎هاست. از این رو دانشگاه در توسعه و رشد اقتصادی نقش زیربنایی دارد؛ زیرا آموزش عالی از طریق ایجاد مهارت و تخصص در افراد و بهبود قوه تشخیص آنان، باعث ارتقای سطح بهره‎وری نیروی انسانی می‎شود. در دهه های اخیر، نظام آموزش عالی ایران با معضلات فراوانی مواجه بوده است؛ از این رو پژوهش حاضر، بر آن است که عوامل علی موثر بر پاسخگویی و بهره وری دانشگاه‎های غیردولتی را شناسایی و اعتباریابی کند. ‎داده های این مطالعه، در بخش کیفی حاصل مصاحبه‎های نیمه‎ساختاریافته با ۲۵ نفر از مدیران ارشد و میانی مشغول در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران بود که با روش نمونه‎گیری نظری انتخاب شدند. در تحلیل داد‎ه‎ها، روش مرحله‎ای و تکنیک‎های تحلیلی اشتراوس و کوربین (۱۹۹۲) مورد استفاده قرار گرفت. بعد از مشخص شدن مقوله مرکزی (پاسخگویی به ذی نفعان) و استفاده از آن به منظور نزدیک کردن مقوله‎ها، عبارات و ایده‎هایی که بیانگر روابط بین مقوله‎های اصلی و فرعی بودند، در نهایت شش مقوله اصلی به عنوان عوامل علی موثر بر پاسخگویی و بهره وری دانشگاه شناسایی شدند که عبارتند از: ۱- علم‎گرایی ۲- منابع انسانی ۳- ایجاد انگیزه در دانشگاه ۴- توسعه بر مبنای نیازسنجی ۵- روند یاددهی- یادگیری ۶- ارزیابی کیفیت‎ دانشگاه. به منظور اعتبارسنجی الگوی پاسخگویی به‎دست آمده از مرحله کیفی، پرسشنامه ای تنظیم و پاسخ ۱۴۶ نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه آزاد اسلامی مستقر در استان تهران دریافت شد. داده های کمی در قالب تحلیل توصیفی داده ها، تحلیل عاملی مرحله اول و دوم با استفاده از نرم‎افزار SPSS و Amos۲۳ تجزیه‎وتحلیل شدند. یافته های پژوهش بر روابط میان مقوله محوری و عوامل علی موثر بر پاسخگویی، حکایت داشتند و نتایج آزمون الگو در مرحله کمی، کلیت مدل مفهومی را مورد تایید قرار داد.

کلیدواژه ها:

پاسخگویی ، بهره وری ، دانشگاه‎های غیردولتی ، نظریه داده‎بنیاد