قلمرو حجیت عقل منبع در تفسیر قرآن با تاکید بر تفسیر المیزان

در بین مدافعان تفسیر اجتهادی در مورد حیطه و دایره حجیت عقل در تفسیر قرآن، اختلاف نظر وجود دارد. در این تحقیق برآنیم تا قلمرو حجیت عقل منبع را در تفسیر المیزان به عنوان یکی از مهم ترین تفاسیر اجتهادی فریقین بررسی نماییم. برای تحقق این منظور، ابتدا مراد از عقل و گونه های آن (عقل منبع و عقل مصباح) روشن گردید، و بر اساس آن تفسیر اجتهادی قرآن به سه گونه نقل گرا، عقل گرا و کشف گرا تقسیم بندی شد، و با عنایت به این که عقل مصباح و کشف و شهود، تخصصا از عنوان مقاله خارج بود، لذا بحث را در مورد قلمرو عقل منبع ادامه داده و به بررسی گونه های تفسیر اجتهادی عقل گرا یعنی بدیهیات عقلی، برهان های عقلی، مبانی کلامی، فلسفی و علمی و مدرکات عقل عملی در المیزان پرداختیم. نتیجه آن شد که همه گونه های تفسیر اجتهادی عقل گرا در تفسیر المیزان مطرح شده است؛ بنابراین از دیدگاه مولف المیزان قلمرو حجیت عقل منبع در تفسیر قرآن، شامل همه گونه های یادشده می باشد.

کلیدواژه ها:

عقل ، عقل منبع ، عقل مصباح ، تفسیر اجتهادی ، المیزان