بازتاب روابط خویشاوندی و اقتدار اعضای خانواده ی گسترده بر ساختارهای فعالیتی و فضایی عمارت های دوره ی قاجار (مطالعه ی موردی: عمارت امینی در قزوین)

خانواده­ی گسترده در خانه­های سنتی ایران، با زندگی چندخانواده­ی خویشاوند درکنار یکدیگر بود. اقتدار که به­منزله­ی قابلیت تاثیر بردیگران برای انجام خواسته­های فرد تصمیم­گیرنده است، بر ساختارهای فعالیتی و فضایی خانه­های این خانواده­ها­ی گسترده­ تاثیر می­گذاشت. هدف پژوهش، شناسایی ساختارهای فعالیتی و فضایی خانه­های اعیانی دوره­ ­قاجار می­باشد که مبتنی­ بر روابط خویشاوندی­ و اقتدار اعضای­خانواده­ شکل­ گرفته است. بنابراین سوال اصلی این­ست­ که روابط خویشاوندی و اقتدار اعضای خانواده چه اثراتی بر ساختارهای فعالیتی و فضایی خانه­های سنتی داشته است؟روش­ تحقیق، توصیفی-تحلیلی، تفسیری-تاریخی و پدیدارشناسانه می­باشند؛ بدین­ترتیب که با روش توصیفی- تحلیلی روابط خویشاوندی در عمارت­های قاجاری و عوامل موثر بر ایجاد اقتدار در نظام خانواده­ی سنتی ایرانی بررسی و سپس با روش تفسیری-تاریخی از میان منابع  موجود، به تبیین مصادیق این الگوها در نظام­­های فعالیتی و فضایی خانه­های سنتی پرداخته شده است. مصاحبه­های عمیقی نیز با اعضای خاندان امینی قزوین انجام پذیرفته که با روش پدیدارشناسانه، تاثیرات روابط­خویشاوندی و اقتدار میان اعضا بر نظام­های فعالیتی و فضای خانه­ی امینی تدقیق شده است. نتایج نشان می­دهند برخلاف تصور رایج نظام مردسری، زنان از اقتدار قابل توجهی در اندرونی برخودار بوده­اند؛ و اقتدار در میان زنان به­شکل سلسله­مراتب بوده که نظام فضایی خانه نیز براساس همین ویژگی ساماندهی می­شده است. همچنین نظام فضایی خانه، تامین­کننده­ی انواع حریم فعالیت­های دسته­جمعی خانواده­های خویشاوند بوده است.

کلیدواژه ها:

خانواده ی گسترده ، اقتدار ، ساختارهای فعالیتی و فضایی ، عمارت امینی قزوین