نقش تعاملات فرهنگی و اجتماعی دوره قاجار در معماری قلعه ها (با تاکید بر قلعه صمصام السلطنه شلمزار)

معماری به عنوان جلوه کالبدی فرهنگ در یک جامعه در طول تاریخ متاثر از تعاملات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی بوده است.چهارمحال و بختیاری به دلیل وجود حاکمیت ایلی و زندگی قبیل های به سرکردگی ایلخان و اتفاقات اجتماعی و فرهنگی دردوره قاجار از جمله مشروطه یکی از پرقلعه ترین منطقه ایران در تاریخ معاصر است. نگاهی به تاریخ سرزمین های بختیاریبیانگر این مطلب است که همزمان با حاکمیت قاجاریه در ایران، سرزمین های بختیاری دارای حاکمیت بوده و حتی به عنوانقلمرو حکومت شناخته شدند. پژوهش حاضر به بررسی قلعه صمصام السلطنه شلمزار در استان چهارمحال و بختیاری و نقشتعاملات فرهنگی و اجتماعی در معماری آن پرداخته است. این قلعه یکی از قلعه های مسکونی استان چهارمحال و بختیاری درشهر شلمزار و در جنوب شهرکرد است قلعه صمصام السلطنه به دلیل موقعیت خاص سیاسی، مرکز تصمیمات مهم در قیاممشروطیت بوده است. این مقاله به دنبال یافتن نقش تعاملات فرهنگی و اجتماعی، در طراحی قلعه صمصام السلطنه می باشد.روش تحقیق تاریخی- تفسیری است و روش استدلال، این پژوهش قیاسی است. اطلاعات به شیوه اسنادی و کتابخانه ایگردآوری شده است. نتایج به دست آمده از بررسی تعاملات سیاسی و فرهنگی در جنبه های معماری قلعه ها نشان می دهد کهبا وجودی که تاکنون این تحلیل ها به طور عمده با رویکرد هندسی بر فرآیند شکل گیری قلعه های استان مورد شناساییصورت نگرفته است اما این تغییرات و تعاملات بر معماری آنان تاثیرگذار بوده است.

کلیدواژه ها:

قلعه های چهارمحال و بختیاری ، صمصام السلطنه ، دوره قاجار ، دوره مشروطه ، هندسه بنا