تحلیل پیامدهای مکانی فضایی تغییر اقلیم در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

افزایش گازهای گلخانه ای در چند دهه اخیر و افزایش دمای ناشی از آن، سبب بر هم خوردن تعادل سیستم اقلیمی کره زمین شده و در اغلب نواحی کره زمین آثار نامطلوبی را به وجود آورده است. تهدیدات تغییر اقلیم مرزهای سیاسی جغرافیایی کشورها را پشت سر گذاشته و جوامع انسانی را در معرض انواع تهدیدات قرار می دهد. اهمیت این تهدیدات به وجه ساختاری آن برمی گردد؛ چرا که متفاوت از تهدیدات نظامی، اقتصادی با سلامت روان و فیزیک انسان ارتباط دارند. این پدیده به عنوان یکی از عمده ترین چالش های بشری در آینده قلمداد می گردد که ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران به واسطه قرارگیری در کمربند خشک و نیمه خشک جهان، آثار ناگوار تغییر اقلیم بسیار چالش برانگیزتر خواهد بود که شاید موثرترین اثرگذاری ملی آن را بتوان بر منابع آبی کشور دانست. در این میان حوضه دریاچه ارومیه طی سال های اخیر متاثر از تغییرات اقلیمی با کاهش ورودی ها و متعاقبا کاهش تراز مواجه شده است. پژوهش حاضر از نوع شناسایی و کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات نیز به شکل کتابخانهای به انجام رسیده است. با توجه به اهمیت جغرافیایی حوضه، این پژوهش درصدد پاسخ به این سوال است که: ابعاد و پیامدهای مکانی فضایی تغییرات اقلیمی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه کدام است؟ نتایج حاصل گویای آن است که تغییر اقلیم و ناپایداری های آن به ترتیب پیامدهای گسترده و مخرب زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی امنیتی را در پی دارد و به صورت سلسله مراتب می تواند به بحران هیدورپلیتیکی بینجامد که در صورت تداوم وضعیت موجود از بعد ناحیه ایی و ملی به بعد منطقه ای ارتقا یافته و ثبات و امنیت منطقه را دچار چالش می سازد.

کلیدواژه ها:

حوضه آبریز دریاچه ارومیه ، تغییر اقلیم ، هیدروپلیتیک ، امنیت