تاثیر گیاه پالایی ارتقاء یافته (بستر کشت و باکتری نیترات ساز) بر پالایش آب و کاهش اثرات زیست محیطی مزارع پرورش ماهی (مطالعه موردی چرخه بسته پرورش ماهی کپور و پالایش پساب با کشت یونجه)

محدودیت منابع آب و ضرورت تولید اقتصادی و افزایش کارایی تولید سبب شده که تولید محصولات از آب های نامتعارف، مورد توجه قرار گیرد. در این پژوهش تاثیر سطوح مختلف زئولیت و باکتری نیترات ساز بر جذب ترکیبات نیتروژن دار در یک سیستم مدار بسته پرورش ماهی کپور و گیاه یونجه مورد بررسی قرار گرفت تیمارهای زئولیت در سه سطح زئولیتی (با درصد وزنی صفر، ۵ و ۱۰ درصد) و تیمار باکتری شامل دو سطح (بدون باکتری و حاوی باکتری های نیترات ساز) به مدت ۶ هفته طوری استفاده گرید که پساب حاصل از پرورش ماهی کپور در هر واحد آزمایشی به محیط کشت گیاه یونجه وارد شده و یک چرخه بسته ای ایجاد گردید. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: دمای آب، اکسیژن آب، قابلیت هدایت الکتریکی آب، pH آب، آمونیاک، نیتریت، نیترات، TDS و TSS آب و شاخص های تغذیه ای و رشد ماهی که در طول دوره ی آزمایش اندازه گیری گردید. همچنین نیتروژن آلی گیاه، وزن تر و خشک گیاه و برخی خصوصیات شیمیایی خاک نیز بعد از پایان کشت، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد، کاربرد زئولیت، سبب کاهش معنی دار میزان آمونیاک نسبت به تیمار شاهد در پساب گردید و میزان نیتریت و نیترات در تیمارهای حاوی زئولیت و باکتری به طور معنی داری (P>۰.۰۱) بیشتر از تیمارهای شاهد بود. وزن تر و خشک گیاه یونجه در تیمارهای حاوی زئولیت و باکتری بیشتر از تیمار شاهد بود. علاوه بر این، کاربرد باکتری نیز بر وزن خشک یونجه معنی دار گردید (P>۰.۰۵). اثر زئولیت بر وزن ماهی در سطح ۵ درصد معنی دار گردید و در مجموع شاخص های تغذیه ای و رشد ماهی در تیمارهای حاوی زئولیت و باکتری، نتیجه بهتری نسبت به تیمار شاهد نشان داد. با توجه به تاثیر معنی دار زئولیت بر کاهش سطوح ترکیبات نیتراته و کیفیت آب مصرفی از یک سو و تامین نیتروژن مورد نیاز برای تولید محصول از سوی دیگر، پیشنهاد می گردد، ضمن بررسی جنبه های مختلف این کار و بهینه سازی، نسبت به توسعه استفاده از سامانه های تولیدی تلفیقی، برای افزایش کارایی مصرف آب و تولید محصول با استفاده از تیمارهای معدنی و زیستی (زئولیت و باکتری) اقدام شود.

کلیدواژه ها:

گیا پالایی ، آلودگی نیترات ، پساب پرورش ماهی ، نیتروژن ، آلودگی خاک