بررسی نظرات متفاوت تفسیری محمد جواد مغنیه در تفسیر کاشف پیرامون آیات چالش برانگیز خانواده

خانواده به عنوان کوچکترین نهاد اجتماعی در ایجاد یک جامعه متعالی نقش بسیار مهمی را داراست. پژوهش حاضر با هدف بررسی نظرات متفاوت تفسیری استاد محمد جواد مغنیه (۱۴۰۰-۱۳۲۲) (با محوریت کتاب تفسیر کاشف) پیرامون مسائل چالش برانگیز نهاد خانواده از جمله تعدد زوجات و ازدواج موقت با شیوه توصیفی- تحلیلی انجام شدهاست. کتاب تفسیر کاشف استاد مغنیه با دقت نظر به تفسیر آیات پرداخته است و در اکثر موارد با تعمیم موضوع مطرح شده به مسائل و مشکلات روز پرداخته و در جستجوی راه حل مشکلات از کلام وحی است. استاد مغنیه در مورد نهاد خانواده نظرات متفاوتی در ذیل آیات آورده است و با پاسخ به شبهات مطرح شده در جستجوی راهکار برای استحکام نهاد خانواده میباشد. مواردی که این پژوهش طبق نظرات مغنیه به آن رسیده است: هدف و فلسفه اصلی ازدواج از نظر قرآن ارضای غریزه جنسی و بقای نسل نمیباشد؛ رسیدن به آرامش و کمال در سایه تبادل روحی بین زوجین، فلسفه مهم ازدواج است. تعدد زوجات اصلی است که بر حسب ضرورت در اسلام پذیرفته شده است اما انجام آن مشروط به رعایت عدالت است که آن هم از ضروریات دین است؛ مغنیه اصل را بر ترک همسری میداند. قوامیت مردان منحصر در محیط خانواده است؛ سرپرستی شوهران بر همسرانشان در محدوه مشخص شده، طبق تفاوت های فطری و جنسیتی است نه دلیلی بر برتری جویی. ازدواج موقت از ضروریاتی است که طبق آیه قرآن در اسلام پذیرفته شده است اما اصل بر ازدواج دائم است و کسانی که ازدواج دائم کردهاند بینیاز از این ازدواج هستند، مگر بر حسب ضرورت. اطلاق کلام مغنیه در انجام غیر ضرور این ازدواج بر کراهت یا حرمت است.

کلیدواژه ها:

آیات قرآن کریم ، ازدواج موقت ، تعدد زوجات ، قوامیت مردان ، تفسیر الکاشف ، دیدگاه محمد جواد مغنیه.