تبیین نظریه و تحلیل گفتمان: مفاهیم، دیدگاه ها و رویکردها

گفتمان اصطلاحا نحوه بکارگیری زبان و استفاده از آن در تعاملات اجتماعی است که به صورت یک پدیده و ابزار ارتباطی در تفسیر موقعیت اجتماعی در نظر گرفته میشود. تحلیل گفتمان نیز فرایند بررسی نظامهای اجتماعی در قالب زبان و گفتار است که ضمن مشخص کردن روابط معنایی بین گزاره ها که بر طبق اصول منسجم شکل گرفته اند، چارچوب معانی گزاره ها به شیوه منطقی تعیین مینماید. بر این اساس میتوان انتظار داشت معنای هر واحد خرد در گفتمان تحت تاثیر روابط و تعاملات معنایی، میان واحدها است. این موضوع دقیقا تبیین کننده آن است که معنی هر واژه یا کلمه به تنهایی نمیتواند بیانگر ماهیت و هویت کل ساختار اجتماعی باشد و برای سنجش ارزش معنایی هم کنش اجتماعی باید چرایی و چگونگی عوامل تشکیلدهنده آن دقیقا مشخص گردد تا از سوء برداشتها ممانعت به عمل آید. لذا مطالعه حاضر با هدف شناخت مقوله گفتمان در قالب تبیین نظریه گفتمان، رویکردها، مفروضات و ویژگیهای تحلیل آن انجام شده است و در این راستا از طریق ساز و کارهای گفتمان، موضوعات کلیدی مانند گفتمان سیاسی، گفتمان قدرت تبیین شده است.

کلیدواژه ها:

گفتمان ، تحلیل گفتمان ، گفتمان سیاسی ، گفتمان قدرت