ابعاد مسئولیت اجتماعی در فقه اسلامی

در خصوص مسئولیت اجتماعی اشخاص در فقه اسلامی موارد متعددی دیده می شود که از آن جمله می تواند به نهاد های مالی مانند خمس و زکات و به آیین های ویژه مانند حج و به دفاع نظامی مانند جهاد اشاره کرد. اما یکی از مهمترین ابواب فروع دین بحث امر به معروف و نهی از منکر است که در زمره مسئولیت های اجتماعی قرار گرفته است. از نظر شرع مقدس اسلام هیچ کس حق ندارد در مقابل ترک واجبات و انجام محرمات بی تفاوت باشد و برای هر شخص مکلف تحت هر شرایطی تکلیف خاصی مقرر شده است که در بحث مراتب امر به معروف و نهی از منکر به آن پرداخته شده است. از طرفی بحث از وجوب امر به معروف و نهی از منکر و همچنین شرایط مربوط به آن بسیار گسترده بوده و طی سالیان پس از رحلت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و السلم تا امروز مورد بحث فقها بوده و در جزییات آن اختالف نظر دیده می شود. لکن آنچه که از نتایج این مقاله به دست آمد این است که از نظر فقه اسلامی هر شخصی در قبال جامعه مسئولیت دارد و تحت هر شرایطی مکلف به امر به معروف و نهی از منکر است لکن مراتب امر به معروف و نهی از منکر نسبت به شرایط و نسبت به افراد مختلف و توانایی ایشان مختلف است.

کلیدواژه ها:

معروف ، منکر ، امر به معروف ، نهی از منکر