ارزیابی تاثیر تغییر کاربری اراضی بر ویژگی های هیدرولوژیک حوزه آبخیز کسیلیان

تغییر کاربری اراضی یکی از چالش­های عمده در قرن بیست و یکم مطرح خواهد بود و برخی حتی اعتقاد دارند که آثار آن نسبت به پدیده تغییر اقلیم بیش­تر است. تغییر کاربری اراضی بر تولید رواناب و سایر مولفه­های هیدرولوژیک مثل گیرش، نفوذ و شدت سیل­خیزی اثر می­گذارد. هدف از این تحقیق بررسی آثار هیدرولوژیک تغییر کاربری اراضی طی ۳۰ سال اخیر در حوزه کسیلیان به مساحت ۸/۳۴۳ کیلومتر مربع می­باشد. در این تحقیق از تصاویر سنجنده­های MSS، ETM+ و LISSIII به ترتیب مربوط به سال­های ۱۳۵۶، ۱۳۸۰ و ۱۳۸۶ برای ارزیابی تغییرات کاربری اراضی حوزه استفاده گردید. نتایج نشان می­دهد طی این دوره ۹/۲۵۱ هکتار از سطح جنگلهای منطقه کاسته شده و برای ارزیابی اثر این تغییرات بر ویژگی­های هیدرولوژیک حوزه از مدل HEC-HMS استفاده گردید. پس از واسنجی و اعتباریابی مدل برای دوره­های ۱۳۵۶، ۱۳۸۰ و ۱۳۸۶ مشخص شد که طی این دوره ۳۰ ساله ۲/۱۱ مترمکعب برثانیه به دبی اوج و ۸/۹۸ مترمکعب به حجم رواناب افزوده شده، که نشان­دهنده تاثیر کاهش اراضی جنگلی و افزایش مراتع بر دبی اوج و حجم رواناب حوزه است. بنابراین، تغییرات اندک روی کاربری منطقه باعث تغییرات محسوس بر دبی اوج و حجم رواناب حوزه کسیلیان گردید.

کلیدواژه ها:

Calibration ، HEC-HMS ، Land use change ، Runoff ، Sensor ، رواناب ، تغییر کاربری اراضی ، سنجنده ، واسنجی ، HEC-HMS