بررسی پدیده حرکت سازه های جمله بر اساس «نظریه کپی حرکت» و «اصل خطی شدگی» در زبان های فارسی باستان و فارسی میانه (پژوهشی برپایه دستور زایشی)

این مقاله به بررسی پدیده حرکت سازه­ها در زبان­های فارسی باستان و فارسی میانه بر اساس مبانی نظری برنامه کمینه­گرا اختصاص دارد. در مطالعه فرایند حرکت سازه­ها، این موضوع بررسی می­شود که چرا کپی واحدهای زبانی جابه­جاشده در زنجیره متشکل از واحد زبانی جابه­جاشده و کپی آن، نمی­توانند تظاهر آوایی داشته باشند. حذف تمامی عناصر درونی یک زنجیره به غیر از عامل اصلی زنجیره بر طبق «عملیات کاهش زنجیره»، شرایط لازم را برای تحقق اصل خطی­شدگی فراهم می­سازد. انتخاب عناصر یک زنجیره برای حذف توسط اصل اقتصادی تعیین می­شود. با توجه به این موضوع که عامل اصلی زنجیره دارای مشخصه­های رسمی کمتری نسبت به سایر عوامل آن زنجیره است، حذف کپی عنصر جابه­جاشده نسبت به حذف عامل اصلی زنجیره، اقتصادی­تر می­نماید. هدف از انجام این پژوهش بررسی امکان کاربست اصول برنامه کمینه­گرا به نام نظریه کپی حرکت و اصل خطی­شدگی عناصر واژگانی در زبان­های فارسی باستان و فارسی میانه است. بررسی متون فارسی باستان و میانه نشان­دهنده وجود پدیده نحوی حرکت سازه­ها در این زبان­هاست. بر اساس این پژوهش «نظریه کپی حرکت» و «اصل خطی­شدگی» عناصر واژگانی جمله و همچنین« اصل کاهش زنجیره» مطرح­شده توسط نونز (۱۹۹۵) برای تبیین حرکت سازه­های جمله در زبان­های فارسی باستان و فارسی میانه دارای کفایت هستند و با استفاده از آن­ها می­توان ترتیب خطی اجزای جمله و همچنین تظاهر آوایی اجزای جمله را شرح داد.  

کلیدواژه ها:

The minimalist programme ، linear axiom principle ، copy theory of movement ، chain reduction principle ، Old Persian ، middle Persian ، واژه های کلیدی: برنامه کمینه گرا ، اصل تناظر خطی ، نظریه کپی حرکت ، عملیات کاهش زنجیره ، زبان فارسی باستان ، زبان فارسی میانه.