اثر پرایمینگ با سالیسیلیک اسید روی بنیه و کارکرد گیاهچه های گندم در تاریخ های کاشت متفاوت

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف پرایمینگ با سالیسیلیک اسید بر ویژگیهای مرحله گیاهچهای گندم در شرایط دیر کاشت و مقایسه آن با کاشت معمول، آزمایش مزرعهای در سال زراعی (۸۹- ۱۳۸۸) اجرا شد. در این آزمایش، اثرات ۷ سطح پرایمینگ بذر گندم رقم الوند با سالیسیلیک اسید شامل شاهد (بذر تیمار نشده)، ۴۰۰، ۸۰۰، ۱۲۰۰، ۱۶۰۰، ۲۰۰۰ و ۲۴۰۰ میکرومولار در دو تاریخ کاشت معمول در منطقه (اول آبان) و کاشت دیر هنگام (اول آذر) بررسی شد. نتایج نشان داد که کاشت دیرهنگام موجب کاهش درصد سبز و درصد بقای زمستانه گیاهچه، تعداد برگ و پنجه، شاخص سطح برگ، وزن خشک اندام های مختلف گیاه و نسبت سطح برگ شد. پرایمینگ با سالیسیلیک اسید موجب شد تا ویژگیهای گیاهچه شامل تعداد برگ، تعداد پنجه، طول اولین برگ، طول ریشه، وزن تر و خشک اندامهای مختلف بوته، میزان قند و پرولین طوقه و برگ و شاخصهای رشد در تاریخ کاشت اول بهبود یابد. با این حال، پرایمینگ در تاریخ کاشت دوم، فقط بر درصد سبز، درصد بقای گیاهچهها، طول ریشه، مقدار پرولین و کربوهیدرات های محلول اثر مثبت داشت و بر دیگر صفات اثر معنیداری نداشت. همچنین، عمل پرایمینگ موجب شد تا نسبت بخش هوایی به ریشه در هر دو تاریخ کاشت تا تیمار ۲۰۰۰ میکرو مولار کاهش یابد، که بیانگر اثر این هورمون در توزیع و تجمع بیشتر ماده خشک در ناحیه ریشه در مقایسه با بخش هوایی تا این غلظت است. بالاترین مقدار در تعداد برگ، تعداد پنجه، وزن تر (کل، ریشه و طوقه)، وزن خشک (کل، غلاف برگهای علفی و طوقه) و نسبت ریشه به ساقه مربوط به غلظت ۲۴۰۰ میکرومولار سالیسیلیک اسید بود. به نظر میرسد کاربرد سالیسیلیک اسید از طریق افزایش سرعت جوانهزنی و درصد سبز و افزایش میزان کربوهیدرات های محلول و پرولین در طوقه و برگ، گیاهچههایی را تولید کرده که میزان زمستانگذرانی بالاتری را در مقایسه با بذرهای تیمار نشده داشتند و در نتیجه درصد گیاهچههای زنده مانده پس از زمستان به طور معنیداری افزایش پیدا کرد.

کلیدواژه ها:

پرایمینگ ، پرولین ، دیرکاشتی ، سالیسیلیک اسید ، سرمازدگی ، کربوهیدرات محلول