اصلاح شاخص خشکسالی هیدرولوژیکی بر اساس تعیین مناسب ترین توزیع احتمالاتی

عمده ترین روش جهت تحلیل خشکسالی هیدرولوژیکی استفاده از شاخص خشکسالی جریان رودخانه ای (SDI) می باشد. این شاخص مبتنی بر فرض پیروی سری داده های حجم جریان رودخانه از توزیع گاما و اصل انتقال هم احتمال می باشد. در این تحقیق، بواسطه کاربرد سری داده های متوسط آبدهی ماهانه و سالانه ۴۹ ایستگاه هیدرومتری مبنای وزارت نیرو، کارایی ۶۵ توزیع احتمال مورد بررسی قرار گرفت. در هر مورد توابع توزیع احتمالی مختلف بر سری داده-های ماهانه و سالانه برازش یافته و بر اساس آزمون کلموگروف-اسمرینوف، مناسبترین توزیع احتمالی و مقدار احتمال تجمعی از آن توزیع محاسبه گردید. سپس مقدار شاخص SDI از توزیع برتر و توزیع گاما محاسبه گردید. نتایج نشان داد در مقیاس سالانه توزیع گاما فاقد فراوانی به عنوان توزیع برتر می باشد. در مقیاس ماهانه نیز این توزیع تنها در ۱ درصد از کلیه حالات مورد بررسی به عنوان توزیع برتر شناخته شد. این در حالیست که توزیع Wakeby در مقیاس سالانه در حدود ۳۵ درصد حالات و در مقیاس ماهانه تا حدود ۴۳ درصد حالات در برخی از ماه ها به عنوان توزیع احتمال برتر معرفی گردید. نتایج نشان داد جابه جایی طبقات خشکسالی علاوه بر رتبه تابع توزیع، به میزان اختلاف شاخص P-Value از توزیع برتر و توزیع گاما، بستگی دارد. بیشترین و کمترین میزان جابه جایی طبقات خشکسالی هیدرولوژیکی حاصل از کاربرد توزیع برتر، به ترتیب مربوط به ماه های آذر و اردیبهشت می باشد. مشخص گردید بیشترین فراوانی جابه جایی طبقات خشکسالی حاصل از کاربرد توزیع برتر در طبقه نرمال رخ داده است. لذا توصیه می گردد توزیع Wakeby جایگزین توزیع گاما در محاسبات شاخص SDI گردد.

کلیدواژه ها:

انتقال هم احتمال ، پایش خشکسالی ، جابه جایی طبقات خشکسالی ، شاخص خشکسالی هیدرولوژیکی (SDI)