مدل سازی مطلوبیت زیستگاه پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) در پناهگاه حیات وحش خوش ییلاق با روش تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی

پلنگ ایرانی (Pantera pardus saxicolor) یکی از ۳۷ گونه گربه­سان دنیا به شمار می­آید، که در اکثر زیست­گاه­های طبیعی کشور به صورت انفرادی زیست می­کند و برای خود قلمرو مشخصی دارد. آگاهی از نیازهای زیستی گونه­ها نقشی اساسی در برنامه­ریزی حفاظت از گونه­ها دارد. ارزیابی زیستگاه حیات وحش یکی از ملزومات اساسی جهت شناخت نیازهای زیستی و فیزیکی گونه برای حفاظت می­باشد. شناسایی مکان­هایی که صرفا در یک زیستگاه مورد استفاده حیات­وحش قرار می­گیرند ما را به شناخت پارامترهای خرد زیستگاهی مطلوب جانور رهنمون می­کنند. این مطالعه با هدف تعیین مطلوبیت زیستگاه پلنگ ایرانی با روش ENFA در این منطقه در پاییز سال ۱۳۹۳ انجام شده است، مهم­ترین متغیرهایی در انجام این تحقیق پراکنش طعمه، پوشش گیاهی، نزدیکی به مناطق مسکونی، خطوط حمل و نقل، شیب، ارتفاع و منابع آب هستند. نتایج نشان می­دهد، به طور کلی نزدیک به ۲۰ درصد از کل پناهگاه حیات وحش خوش­ییلاق زیستگاهی مطلوب برای پلنگ می باشد. مهم­ترین عامل موثر بر حضور یا عدم حضور پلنگ در این منطقه تحت تاثیر طعمه­هایش، به ویژه کل و بز و قوچ و میش قرار دارد، به علاوه مطلوب­ترین زیستگاه پلنگ در این منطقه در ارتفاعات بالا بین ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ متر از سطح دریا و در شیب­های ۳۰ تا ۶۰ درصد یعنی مناطق صخره­ای و صعب­العبور کوهستانی واقع شده است. در حقیقت قلب زیستگاه حفاظت شده خوش­ییلاق به سبب وجود کوه­های مرتفع و صخره­ای و هم­چنین تمرکز بالای حضور طعمه، مطلوب­ترین و امن­ترین نقاط برای حضور این گونه می باشد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی زیستگاه ، حیات وحش ، خوش ییلاق ، پارامترهای خرد ، پلنگ ایرانی