زنان و فرهنگ فقر؛ مطالعه کیفی فرهنگ فقر در میان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی ساری

مطالعه کیفی حاضر به بررسی و واکاوی فرهنگ فقر زنانه در بین زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی ساری میپردازد. این تحقیق با ترکیب دو نظریه فرهنگ فقر اسکار لوئیس و رویکرد تفسیری گیرتز در صدد است ماهیت و ابعاد فرهنگ فقر را در بین زنان مورد مطالعه آشکار سازد. بر همین اساس، با اتخاذ روششناسی کیفی، ۲۸ نفر از زنان و مددکاران بهزیستی مورد مصاحبه عمیق قرار گرفته و دادههای گردآوریشده با استفاده از شیوه تحلیل تماتیک یا موضوعی تحلیل شدند. مفهوم فرهنگ فقر که ابتدا توسط اسکار لوئیس ابداع شد، عبارت است از نظام معنایی، ذهنی و هنجاری ارزشی که به ایجاد و گسترش احساس فقر در بین افراد منجر شده و فرآیند ناتوانی و فقر آن ها را تدوام بخشیده و بازتولید میکند. یافتههای این مطالعه کیفی ضمن بیان عناصر عمومی فرهنگ فقر از قبیل کمسوادی، مسئلهی مسکن و نظایر آن، مقولههای خاصی نیز به دست داد که تحت عنوان شاخصهای "فرهنگ فقر زنانه" عنوان شدهاند. این مقولهها عبارتند از: مسئولیتگریزی، مشارکتگریزی، پنهانکاری، تعصب جنسیتی، آسیبپذیری اخلاقی، ازدواج مجدد اجباری یا ناچاری، خطرپذیری پایین و دریوزگی. مقولههای مذکور با استناد به دادههای مصاحبهای بیانگر ماهیت چندبعدی فرهنگ فقر زنانه و شیوهی تداوم آن هستند.

کلیدواژه ها:

: زنان سرپرست خانوار ، فرهنگ فقر زنانه ، شاخصهای کیفی فرهنگ فقر ، شهر ساری