فهم واقعیت یا کاربست تئوری؟ نقد کتاب زمینه های اجتماعی انقلاب ایران

کتاب زمینه های اجتماعی انقلاب ایران نوشته حسین بشیریه و ترجمه علی اردستانی را انتشارات نگاه معاصر در ۱۳۹۳ ش منتشر کرد. در این کتاب، مولف با استفاده از مجموعه ای از نظریه ها و عمدتا با گرایش مارکسیستی به بررسی علل، فرایند، و پی آمدهای انقلاب ایران پرداخته است. از ویژگی های قابل تامل این کتاب طبقاتی دیدن منازعات سیاسی در ایران و پیوند ایدئولوژی ها با طبقات و منافع طبقاتی است. در این مقاله، این کتاب ازمنظر روش، مبنای نظری، و داده های تاریخی نقد و بررسی شده است و درمجموع، به این نتیجه می رسد که باوجود کاربرد روش های متنوع و استفاده از داده ها و مستندات گسترده، این کتاب نتوانسته است تبیین دقیق و جدیدی از پیروزی انقلاب اسلامی و پیدایش اسلام سیاسی و ماهیت دولت در جمهوری اسلامی ایران ارائه کند. در این مقاله علت این ناکامی در دل بستگی مولف به نظریه های مارکسیستی و تعمیم غیرنقادانه مفاهیم و نظریه های مدرن به جامعه ایران جست وجو می شود.

کلیدواژه ها:

انقلاب اسلامی ، بشیریه ، زمینه های اجتماعی انقلاب ایران ، جامعه شناسی سیاسی ایران