نقدی بر دیدگاه «رئالیسم مفهومی خلاقانه» در کتاب روش شناسی علوم انسانی نزد اندیشمندان مسلمان

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 230

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IHCS-17-2_002

تاریخ نمایه سازی: 16 آذر 1400

چکیده مقاله:

هدف از مطالعه حاضر نقد «رئالیسم مفهومی خلاقانه» به منزله مدلی روش شناختی از علم اسلامی است. این مدل ساختار علم متداول را در قواره مدرنیته و پسامدرنیته نمی پذیرد و ساختار جدیدی از علم را، متناسب با جهان بینی اسلامی، درقالب یک پارادایم ارائه می کند که درصدر آن اصالت جهان بینی و سنت های لایتغیر الهی قرار دارد. از محاسن این پارادایم تخصیص مخزن علم نزد پروردگار عالم، برخورداری از یک سلسله مراتب معرفتی، باور به عوالم غیب و شهادت، معرفی منابع کسب دانش فراتر از حس و تجربه، و تعیین ملاک صحت فراتر از وقوع در نشئه مادی است. باوجوداین، کلی گویی و گسل بین مفاهیم متعدد، هم چنین روشن نبودن نحوه ورود به منابع معرفتی، تجربه، عقل، و شهود از کاستی های این مدل است. درمجموع، این مدل در پیش برد علم دینی مخصوصا درمقام ثبوت علم در بعد مفهوم سازی های نظری و جداشدن از فضای سکولار تاثیرگذار ارزیابی می شود. ارائه پیش نهاد به منظور تکمیل دیدگاه موجود و قدم های بعدی در مسیر تدوین علم اسلامی پایان بخش این نوشتار است.

کلیدواژه ها:

علوم انسانی اسلامی ، روش شناسی ، رئالیسم مفهومی خلاقانه

نویسندگان

سید محمدرضا تقوی

استاد دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شیراز شیراز

سید سعید زاهد

دانشیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز شیراز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ایمان، محمدتقی و احمد کلاته ساداتی (۱۳۹۲)، روش شناسی علوم ...
  • باقری، خسرو (۱۳۸۲)، هویت علم دینی: نگاهی معرفت شناختی به ...
  • پارسانیا، حمید (۱۳۸۲)، «روش ش‍ن‍اس‍ی ف‍ل‍س‍ف‍ه س‍ی‍اس‍ی ...
  • تقوی، سیدمحمدرضا (۱۳۹۴)، «نقد و مقایسه علم دینی و علم ...
  • حسن زاده آملی، حسن (۱۳۸۵)، دروس معرفت نفس، قم: الف ...
  • حسنی، سیدحمیدرضا، مهدی علی پور، و محمدتقی موحد ابطحی (۱۳۸۵)، ...
  • خسروپناه، عبدالحسین (۱۳۹۲)، در جست وجوی علوم انسانی اسلامی: تحلیل ...
  • خسروپناه، عبدالحسین (۱۳۸۲)، «اثبات پذیری گزاره های دینی»، قبسات، ش ...
  • خسروپناه، عبدالحسین (۱۳۸۲)، «چیستی علم حضوری و کارکردهای معرفت شناختی ...
  • ذوالفقاری، محمد و سیدمهمدی سیدیان (۱۳۹۱)، «فقه حکومتی؛ چیستی، چرایی، ...
  • سوزنچی، حسین (۱۳۸۹)، معنا، امکان و راه کارهای علم دینی، ...
  • صمدی آملی، داود (۱۳۷۷)، «شرح رساله علم و دین علامه ...
  • صمدی آملی، داود (۱۳۸۴)، «شرح دروس معرفت نفس علامه حسن ...
  • طباطبایی، محمدحسین (۱۴۲۲ ق)، نهایه الحکمه، قم: موسسه نشر اسلامی ...
  • عابدی شاهرودی، علی (۱۳۷۰)، «نقد مبانی نظریه های علمی»، کیهان ...
  • علی پور، مهدی و سیدحمیدرضا حسنی (۱۳۸۹)، پارادایم اجتهاد دینی ...
  • میرباقری، سیدمهدی (۱۳۸۵)، «علم دینی ابزار تحقق اسلام در عمل ...
  • نمایش کامل مراجع