مکان یابی، تعیین فرم و سازمان فضایی شهر کلار در سده های نخستین اسلامی بر اساس شواهد باستان شناختی
محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 5، شماره: 1
سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 200
فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JARCS-5-1_005
تاریخ نمایه سازی: 24 آذر 1400
چکیده مقاله:
منابع تاریخی سدههای نخستین اسلامی از «کلار» به عنوان شهری آباد و پایگاه اسپهبدان غرب طبرستان در منطقه کوهستانی و هممرز دیلم، مطابق با کلاردشت در مازندران کنونی یاد کردهاند. این شهر در اواسط سده سوم به عنوان مرکز سیاسی قیام مردم طبرستان به رهبری حسن بن زید علوی علیه طاهریان جلوهگر میشود. با وجود اهمیت کلار در سدههای اولیه اسلامی، باستانشناسانی که بقایای تپه باستانی کلار در کلاردشت را مورد مطالعه قرار دادهاند، شواهد محکمی از استمرار حیات شهر اسلامی کلار در سطوح فوقانی تپه مذکور ارائه نکردهاند. اگرچه نشانههایی از استمرار استقرار در عرصه و حریم این تپه باستانی در سدههای اولیه اسلامی بهدست آمد، قطر لایه اسلامی به اندازهای نازک ثبت شده (۵۰ سانتیمتر) که به هیچوجه نمیتواند موید استقرار شهر قدرتمند اسلامی کلار در این مکان باشد. فرض بر آن است که فرمانروایان اسلامی کلار، نقطهای را با فاصلهای نه چندان دور از کلار ساسانی، با قابلیتهای خاص دفاعی و معیشتی انتخاب نموده باشند. در این مقاله برای مکانیابی و معرفی بقایای شهر اسلامی کلار، منابع مکتوب سدههای نخست و میانی اسلام و نیز نتایج بررسی سیستماتیک نگارندگان مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج روشن ساخت که محوطهای با وسعتی بالغ بر ۲۵ هکتار و به نام محلی «شهردله(۱)»(Shahr-e Dele) در فاصله ۵/۱ کیلومتری محور شمالی تپه کلار و در مجاورت حریم شمالی رودخانه سردآبرود، همان شهر اسلامی کلار است. بدینترتیب فرمانروایان اسلامی کلاردشت، شهر جدیدی را (جدای از شهر ساسانی) در منطقه احداث و مرکز حکمرانی خود ساختهاند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
حسن کریمیان
دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه تهران
سارا سقایی
دانشجوی دکترای رشته باستان شناسی دانشگاه تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :