آسیب شناسی مدیریت سیاسی فضا در نظام های بسیط متمرکز مطالعه موردی: جمهوری اسلامی ایران

توزیع فضایی قدرت سیاسی- اجرایی در کشورها الگوهای متفاوتی دارد که در ایران از الگوی بسیط متمرکز استفاده می شود؛ گرچه این نوع نظام حکومتی در دهه اول انقلاب اسلامی سبب شد یکپارچگی و انسجام ملی کشور حفظ شود، اما در حال حاضر با توجه به تغییرات و دگرگونی های گسترده به نظر می­رسد کم کم تبدیل به عاملی بازدارنده برای پیشرفت و توسعه کشور شده است. سوال اصلی این پژوهش این است که مهم ترین آسیب هایی که نظام بسیط متمرکز برای کشور ایجاد کرده است کدام اند؟ و شدت این آسیب ها نسبت به یکدیگر چگونه است؟  بر اساس مطالعات این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و با مشارکت ۱۸۵ نفر از نخبگان علمی، اجرایی کشور انجام شده، ۱۰ محور موضوعی به عنوان مهم ترین آسیب های نظام بسیط متمرکز شناسایی و اولویتبندی شدند. این آسیب ها به ترتیب در آزمون آماری t تک نمونه ای مورد سنجش قرار گرفت و در نهایت به ترتیب شدت آسیب: کم توجهی به اقتضائات ویژگی های محلی(۳۳.۰۰t:)؛ مغفول ماندن ظرفیت های قانونی و قانون‎گذاری(۲۴.۰۰t:)، ناکارآمدی نظام اداری-اجرای(۲۴.۰۰t:)، بی عدالتی فضایی و توسعه نامتوازن(۲۳.۰۰t:)، مشارکت ناقص مردم در اداره امور محلی(۲۳.۰۰t:)، عدم تفکیک فرآیندی فعالیت ها و مسئولیت ها(۲۲.۰۰t:)، عدم مسئولیت پذیری، حس تعلق و پاسخگویی مسئولین محلی(۲۲.۰۰t:)، تجمع فشارها بر دولت مرکزی(۲۱.۰۰t:)، عدم توسعه حزبگرایی(۱۶.۰۰t:)، تداوم فرهنگ سیاسی اقتدارگرا و متملقگو(۱۴.۰۰t:) اصلیترین چالش هایی هستند که نظام بسیط متمرکز در کشور ایجاد کرده است و به نظر می رسد جمهوری اسلامی ایران برای پیشرفت و توسعه با روندی سریعتر، لاجرم می بایست به این آسیب ها توجه کافی نشان دهد تا مسیر تعالی جامعه را از طریق تغییر در میزان تمرکز در بستر نظام بسیط غیر متمرکز، هموار نماید.

کلیدواژه ها:

نظام بسیط متمرکز ، آسیب شناسی ، تمرکزگرایی ، نظام اداری-اجرایی ، حکومت محلی