تاثیر برنامه خود مراقبتی بر کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان ماستکتومی شده

مقدمه: سرطان پستان شایع ترین سرطان زنان در همه جوامع است. ماستکتومی به عنوان درمان اولیه موجب تغییر در کیفیت زندگی می شود. خودمراقبتی نقش مهمی در ارتقای رفتارهای سلامتی دارد.  این مطالعه با هدف تعیین تاثیر  برنامه خود مراقبتی بر کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان ماستکتومی شده انجام شد. روش کار:  این مطالعه نیمه تجربی با طرح قبل و بعد و گروه کنترل در میان زنان ماستکتومی شده مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی در سال ۱۳۹۹ انجام شد. ۶۰ بیمار مبتلا به سرطان پستان ماستکتومی شده (۳۰ نفر در گروه مداخله و ۳۰ نفر در گروه کنترل ) به روش دردسترس انتخاب و با استفاده از بلوکی چهارتایی در دو گروه مداخله و کنترل تخصیص تصادفی یافتند. داده ها به شیوه خودگزارشی و با استفاده از پرسشنامه  دموگرافیک، پرسشنامه  اختصاصی کیفیت زندگی، قبل و سه ماه پس از پایان مداخله جمع آوری شد مداخله شامل ۶ جلسه ۶۰-۴۵ دقیقه ای آموزش خود مراقبتی مجازی(همزمان و غیرهمزمان) برای گروه مداخله برگزار شد. گروه کنترل آموزش های معمول محیط پژوهش را دریافت کردند. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار SPSS Ver.۲۲  انجام و از روشهای آمار استنباطی آزمون های کلموگروف اسمیرنوف، دقیق فیشر،تی مستقل و کای دو، تی زوجی و من ویتنی و ویلکاکسون استفاده گردید. یافته ها: نتایج آزمون تی مستقل نشان داد نمره کیفیت زندگی قبل از مداخله در بین دو گروه آزمون و کنترل معنا دار نبوده (p=۰.۰۰۹)ولی بعد از مداخله تفاوت معنادار شد(p<۰.۰۰۱). انجام مداخله باعث افزایش ۸۰/۲۱درصدی در کیفیت زندگی در گروه مداخله شد، اما این تغییرات کاهش ۰۶/۱۰- درصدی در کیفیت زندگی در گروه کنترل را نشان داد. بحث و نتیجه گیری: آموزش برنامه خود مراقبتی در زنان مبتلا به سرطان پستان ماستکتومی شده می تواند موجب افزایش و بهبود کیفیت زندگی در آنان شود، لذا توصیه می شود در برنامه های مراقبتی و آموزشی گروه هدف در مراکز بستری و سرپایی و جامعه به خودمراقبتی توجه و تاکید بیشتری شود تا بیماران با انجام آن از پیامدهای خودمراقبتی بهره مند شوند. 

کلیدواژه ها:

Cancer ، Breast Cancer ، Mastectomy ، Quality of Life ، Self-Care ، سرطان ، سرطان پستان ، ماستکتومی ، کیفیت زندگی ، خودمراقبتی