نقش فضای عمومی شهری در شکل گیری اعتماد اجتماعی (نمونه موردی: پارک حاشیه چمران، کلان شهر شیراز )

تحول جوامع انسانی از حالت اولیه به مدرن در گرو پیچیدگی، تراکم روابط اجتماعی و ارتباط متقابل بوده، که اعتماد به گستردگی آن ها دامن زده است. بدون وجود اعتماد نمی توان شاهد نظم و ثبات اجتماعی، تعادل، همبستگی و انسجام اجتماعی در جامعه بود. اعتماد از پیش شرط های اساسی برای توسعه همه جانبه ی هر جامعه ای محسوب می شود. با بسط و گسترش اعتماد می توان به جای ارزش های منفی، ارز ش های اخلاقی مثبت را در جامعه پروراند. به زعم گیدنز هر چه افراد فاصله زمانی و مکانی بیش تری از هم داشته باشند، به اعتماد بیش تری نیاز خواهند داشت. تغییر از جامعه سنتی به مدرن سبب شده تا انسان امروزی اعتماد، شبکه اعتماد و شعاع اعتماد خود را به گونه ای دیگر تعریف و بازآفرینی کند. نظریه پردازانی چون جیکوبز نقش فضاهای شهری را در ایجاد ارتباط چهره به چهره حائز اهمیت می دانند. هدف مطالعه حاضر بررسی نقش فضای عمومی شهری در شکل گیری اعتماد اجتماعی است. به این منظور پرسش نامه ای با بیش از ۳۰ سوال طراحی گردید که با توجه به میزان جذب جمعیت پارک حاشیه چمران در شلوغ ترین روزهای سال، نمونه آماری متناسب که قابلیت تعمیم داشته باشد، ۱۵۰ نمونه محاسبه گردید. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده است. با توجه به سوالات مطرح شده در پرسش نامه و ادبیات نظری تحقیق شاخص سازی انجام گرفت. روش های تحلیلی مورد استفاده در این تحقیق ضریب همبستگی، رگرسیون چندگانه به روش Enter و تحلیل عاملی می باشد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای انتخابی نقش به سزایی در شکل گیری اعتماد اجتماعی در فضاهای شهری داشته اند. با استفاده از تحلیل عاملی مشخص شد که شعاع اعتماد و کیفیت کالبدی بیشترین تاثیر را در شکل گیری و افزایش اعتماد اجتماعی در فضاهای شهری دارند. نتایج نشان داد که بین دو عنصر فرم و محتوی، در شکل گیری اعتماد اجتماعی در فضای شهری، محتوی نقش غالب را به عهده دارد.

کلیدواژه ها:

اعتماد اجتماعی ، فضای شهری ، تحلیل عامل ، پارک حاشیه چمران ، کلان شهر شیراز