بررسی پاسخ های آنتی اکسیداتیو به آلودگی کادمیومی خاک و ارتباط آن با برخی صفات فیزیولوژیکی در ژنوتیپ های گلرنگ

چکیده کادمیوم به آسانی توسط سیستم ریشه ای بسیاری از گونه های گیاهی جذب شده و به علت سمیت و حلالیت بالا در آب به عنوان یکی از مهمترین آلاینده ها محسوب می شود و بررسی اثرات فیزیولوژیک آن در گیاه حائز اهمیت است. آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل بر روی دو گونه اهلی و وحشی گلرنگ، اجرا گردید که در آن چهار ژنوتیپ اهلی (اراک۲۸۱۱، Saffire، C۱۱۱ و AC-Sterling) و چهار ژنوتیپ وحشی (آذری، اراک، اصفهان و شیراز) به عنوان فاکتور اول و چهار سطح آلودگی به کادمیوم (صفر، ۱، ۵ و ۱۰ میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. ژنوتیپ های AC-Sterling، اصفهان و اراک۲۸۱۱ بر مبنای شاخص مقاومت به کادمیوم، میزان پراکسیداسیون لیپیدها و میزان رنگدانه های کلرفیل در گروه ژنوتیپ های مقاوم و اراک، C۱۱۱ و شیراز در گروه ژنوتیپ های حساس به کادمیوم قرار گرفتند. Saffire و آذری در گروه ژنوتیپ های نیمه حساس قرار گرفتند. بین دو گونه اهلی و وحشی گلرنگ در هیچ یک از صفات مورد مطالعه تفاوت معنی داری مشاهده نشد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز (CAT) و اسکوربات پراکسیداز (APX) در سطح آلودگی ۵ میلی گرم در کیلوگرم مشاهده شد. میزان افزایش فعالیت آنزیم های CAT و APX در ژنوتیپ های مقاوم بیش از حساس بود. فعالیت آنزیم گلوتاتیون ردوکتاز (GR) در ژنوتیپ های حساس بیش از ژنوتیپ های مقاوم بود. می توان نتیجه گیری نمود که فعال شدن سیستم دفاع آنزیم های APX و CAT در ژنوتیپ های مقاوم گلرنگ نقش کلیدی در افزایش مقاومت به آلودگی داشته است ولی چنین نقشی برای GR در شرایط آزمایش حاضر پیدا نشد.

کلیدواژه ها:

Key words: Safflower ، Cadmium ، APX ، CAT ، GR ، Lipid Peroxidation. ، کلمات کلیدی: اسکوربات پراکسیداز ، کارایی کوانتومی فتوسیستم II ، کادمیوم ، کاتالاز ، گلرنگ ، و گلوتاتیون ردوکتاز.