اثر متیل جاسمونات بر میزان بیان ژن های کاتالاز، پرولین سنتتاز، بتایین آلدهید دهیدروژناز و SOS۱ در گیاه دارویی بابونه تحت تنش شوری

بابونه (Tanacetum parthenium) یکی از پرارزش ترین گیاهان دارویی است که گل های خشک شده آن بدلیل وجود تعداد زیادی از ترپنوییدها و فلاونوییدها خاصیت دارویی دارد. یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان در جهان و به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک شوری می باشد. امروزه استفاده از روش های بیولوژیک جهت مقابله با شوری خاک به طور وسیعی بکار گرفته می شود. متیل جاسمونات با افزایش تولید برخی از متابولیت های گیاهی موجب افزایش مقاومت به تنش های زیستی می شود. در این پژوهش به منظور بررسی اثر متیل جاسمونات بر روی بیان تعدادی از ژن های موثر در تحمل به تنش شوری در گیاه بابونه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در ۳ تکرار اجرا گردید. تیمارهای شوری در چهار سطح ( ۰، ۵۰، ۱۰۰ و۱۵۰ میلی مولار) و متیل جاسمونات در چهار سطح (۰ ، ۵۰ ،۱۰۰و ۱۵۰ میکرو مولار) اعمال شدند. نمونه­برداری در چهار زمان (۰، ۲۴، ۳۶ و ۷۲ ساعت) پس از اعمال تنش انجام گرفت و اثر متقابل بین زمان و تیمار شوری و متیل جاسمونات بر میزان بیان ژن های BADH، SOS، Catalase و P۵CS مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی بیان ژن های مورد مطالعه در غلظت های متفاوت شوری نشان داد که بیشترین بیان ژن های BADH، SOS، Catalase و P۵CS به ترتیب در غلظت های ۱۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۵۰ میلی مولار شوری بود. نتایج حاصل از بررسی بیان ژن های مورد مطالعه در غلظت های متفاوت متیل جاسمونات و زمان های مختلف اعمال تیمار نشان داد که بیان ژن های BADH و Catalase با افزایش غلظت متیل جاسمونات و زمان نمونه گیری روند افزایشی داشتند. بیشترین مقدار بیان ژن­ های P۵CS و SOS در غلظت ۱۵۰ میکرو مولار متیل جاسمونات به ترتیب بعد از ۲۴ و ۳۶ ساعت حاصل شد. نتایج اثر متقابل تنش شوری، تیمار متیل جاسمونات و زمان نمونه برداری  بر میزان بیان ژن ها نشان داد که بیشترین سطح بیان  برای تمامی ژن های مورد ارزیابی در تیمار ۱۰۰ میکرومولار متیل جاسمونات و ۱۰۰ میلی مولار NaCl و در مدت زمان ۳۶ ساعت مشاهده شد و کمترین سطح بیان در تیمار شاهد گزارش گردید.

کلیدواژه ها:

Tanacetum parthenium ، salt stress ، methyl jasmonate ، gene expression ، بابونه گاوی ، تنش شوری ، متیلجاسمونات ، بیان ژن