افزایش کارایی فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی بذور زیره سبز (Cuminum cyminum L.) با طول عمر متفاوت تحت تنش شوری

پرایمینگ یکی از راهکارهای بهبود کیفیت فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی بذر است که باعث بهبود جوانهزنی بذور در شرایط محیطی تنشزا از قبیل تنش شوری می شود. بدین منظور سه آزمایش مجزا با دو عامل پرایمنیگ و تنش شوری در قالب طرح کاملا تصادفی برای بذور تولیدی سال های ۱۳۹۱،۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ زیره سبز اجرا شد. فاکتور اول برای بذور تولیدی سال های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲تیمارهای پرایمینگ با ترکیبات سدیم دی هیدروژن فسفات (NaH۲Po۴) ۱%، اسید آسکوربیک ۲۰۰ میلی گرم بر لیتر با ترکیب دمایی °C۲۰ و مدت زمان ۲۴ ساعت و  NaH۲Po۴۱%، با ترکیب دمایی °C۴ و مدت زمان ۲۴ ساعت و برای بذور تولیدی سال ۱۳۹۳ اسید جیبرلیک ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی گرم بر لیتر با ترکیب دمایی °C۲۰ و مدت زمان ۲۴ ساعت و اسید جیبرلیک ۱۰۰ با ترکیب دمایی °C۲۰ و مدت زمان ۱۲ ساعت بود، بذور پرایم نشده هر سه سال نیز به عنوان شاهد استفاده شد. فاکتور دوم نیز پتانسیل اسمزی اعمال شده توسط کلرید سدیم در چهار سطح صفر، ۳-، ۶- و ۹- بار بود. نتایج نشان داد که با افزایش سطح تنش شوری از شاخص های جوانه زنی، محتوای پروتئین محلول و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز، پلی فنل اکسیداز و آسکوربات پراکسیداز کاسته شد، اما تیمارهای پرایمینگ سبب افزایش آن ها شدند. در بذور تولیدی سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ NaH۲Po۴۱% و در بذور تولیدی سال ۱۳۹۳ اسید جیبرلیک ۱۰۰ با ترکیب دمایی °C۲۰ و مدت زمان ۲۴ ساعت بیشترین شاخص های جوانه زنی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی را در میان سایر تیمارها داشتند. نتایج کلی آزمایش نشان دهنده این موضوع است که پرایمینگ از طریق افزایش کیفیت بذر و بهبود فعالیت های آنتی اکسیدانی بر افزایش تحمل زیره سبز به تنش شوری موثر است.

کلیدواژه ها:

Osmotic Potential ، Priming ، Seed Germination ، Cumin ، Seedling Vigor Index ، پتانسیل اسمزی ، پرایمینگ ، جوانه زنی بذر ، زیره سبز ، شاخص بنیه گیاهچه