بررسی تاثیر اسید هیومیک بر تغییرات غلظت عناصر غذایی برگ، ریشه و ساقه مرزه خوزستانی در شرایط تنش شوری

به­منظور بررسی اثر اسید هیومیک بر میزان جذب و تخصیص عناصر به بخش­های مختلف گیاه مرزه خوزستانی در شرایط تنش شوری، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل پنج سطح خاک کاربرد اسید هیومیک (صفر، ۱۰، ۲۰، ۳۰ و ۴۰ میلی گرم در کیلوگرم خاک) و پنج سطح تنش شوری (صفر، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ میلی مولار کلرید سدیم) بود. با افزایش شدت تنش شوری از میزان وزن خشک اندام هوایی کاسته شد به گونه ای که سطح ۱۰۰ میلی مولار کلرید سدیم، میانگین وزنی این صفت را به میزان ۱۶ درصد کاهش داد. در مقابل کاربرد اسید هیومیک به­ویژه سطح ۶۰ میلی گرم بر کیلوگرم، میانگین وزنی اندام هوایی را نسبت به شاهد ۲۵ درصد افزایش داد. اثرات اصلی شوری و هیومیک اسید و همچنین اثر متقابل آنها بر غلظت عناصر اندازه گیری شده بجز نیتروژن ساقه و برگ، در سطح یک درصد معنی دار بود. نتایج نشان داد که در بین اندام های مختلف گیاه (ریشه، ساقه و برگ) بیشترین میزان سدیم، پتاسیم، فسفر، روی و نیتروژن در برگ و به ترتیب در سطوح تیماری S۴H۵، S۱H۵، S۱H۴، S۲H۲، S۱H۵ و با مقادیر ۵۰۶۴، ۹۰۰۰، ۱۳، ۹/۱۹ و ۹۱/۳ میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک مشاهده شد. بیشترین غلظت آهن در بین اندام های مختلف متعلق به ریشه و در تیمار S۲H۱ با مقدار ۹/۷۵۹ میلی­گرم بر کیلوگرم وزن خشک بود. به­طور­کلی با افزایش میزان شوری و کاهش میزان هیومیک اسید غلظت املاح نظیر سدیم افزایش و از غلظت عناصر مفید و ضروری برای گیاه کاسته شد. با توجه به نتایج می­توان بیان داشت که احتمالا استفاده خاک کاربرد اسید هیومیک در مقادیر بالا (۴۰ و ۶۰ میلی­گرم در کیلوگرم خاک) بتواند به­واسطه تاثیر بر تغییرات عناصر غذایی اندام های گیاهی باعث تعدیل اثرات تنش شوری شود.

کلیدواژه ها:

Abiotic stresses ، micronutrients ، biofertilizer ، Satureja khuzestanica ، تنش های غیرزیستی ، عناصر ریزمغذی ، کود زیستی ، مرزه