استفاده از روش اکتشافات بیوژئوشیمیایی به منظور پی جویی کانه زایی مس، سرب و روی در محدوده مسجدداغی جلفا (آذربایجان شرقی)

هدف این پژوهش بررسی گیاهان بومی در محدوده ناهنجاری مس و طلای مسجدداغی، معرفی گونه های مناسب ابرانباشت گر و معرف برای عناصر مس، سرب و روی و نیز یافتن الگویی مناسب به منظور تعمیم در منطقه آذربایجان شرقی است. محدوده مسجد داغی در برگه جلفا، شامل فلیش های ائوسن، آندزیت، تراکی آندزیت، داسیت، ریوداسیت، آگلومرای الیگوسن و نهشته های کواترنری است. مطالعات پیشین، کانی سازی مس پورفیری را در آن گزارش کرده است. با توجه به گوناگونی پوشش گیاهی در این منطقه ، محدوده بالا به منظور یافتن گیاهان معرف کانی سازی مس، سرب و روی مورد مطالعه قرار گرفت. در این بررسی، میانگین مقادیر فلزات (برحسب ppm) و میانگین ضریب جذب زیست شناختی(بیولوژیکی) عبارتند از:  برای  Cd ۰.۱۳- ۱.۱۸ : Stachys inflata،Cu ۱۴.۸- ۱.۱۰ ، Pb ۵.۶۷- ۰.۵۲،  Re ۰.۰۳۳- ۴.۴ و Zn ۵۷.۴- ۲.۵۰،  برای : Artemisia sp. Cd ۰.۳۷۳- ۱.۴۰، Cu ۲۲.۰۶- ۰.۱۹، Pb ۵.۸۰۱- ۰.۱۲، Re ۰.۱۹۷- ۹۷ و Zn ۳۵.۵۱- ۰.۴۸،  برای  Moltkia coerulea: Cd ۰.۱۵- ۵ ،  Cu ۲۴.۶- ۰.۷۸، Pb ۰.۵۱۳- ۰.۰۴ ، Re ۰.۰۸۹- ۵۳ و Zn ۲۱.۸- ۰.۸۳ و  برای  Salvia sp.: Cd ۰.۰۴۷- ۰.۵۵ ، Cu ۱۱.۰۴- ۰.۴۶، Pb ۲.۶۴۳- ۰.۱۹، Re ۰.۰۹۱- ۱۹ و  Zn ۷۰.۴۳- ۳.۴۲. این پژوهش نشان می دهدکه گیاهان با توانایی بالا در جذب عناصر ما را در یافتن اطلاعاتی ارزشمند درباره منابع پنهان و شناسایی مناطق پتانسیل دار جدید معدنی توانا خواهند کرد. در این پژوهش برای بیشتر عناصر مورد بررسی، گیاهان نام برده دارای میانگین ضریب جذب زیست شناختی بیشتر و یا نزدیک به معیار ابرانباشت گری (< ۱) هستند. بیشتر ابرانباشت گرها به Stachys inflata و معرف ها به  Stachys inflata، Artemisia sp.  و    Salvia sp. تعلق دارند.

کلیدواژه ها:

اکتشافات بیوژئوشیمیایی ، ابرانباشت گر ، معرف ، ضریب جذب زیست شناختی (بیولوژیک) ، مسجدداغی ، ایران