واکاوی الواح گلی استحکامات تخت جمشید با تمرکز بر شیوه حسابداری و دفترداری

هدف پژوهش پیش رو، بررسی تاریخچه حسابداری با استفاده از کتیبه های باروی تخت جمشید است. شصتوپنج لوح حسابداری از ۲۰۸۷ کتیبه منتشرشده ریچارد هلک (۱۹۶۹) و یک لوح از صدوپنجاه کتیبه منتشرشده عبدالمجید ارفعی (۱۳۸۷) مورد بررسی قرار گرفت. لوحها مربوط به سال های سیزدهم (۵۰۹ پ.م) تا بیست وهشتم داریوش هخامنشی (۴۹۴ و ۴۹۳ پ.م) است. گلنبشته هایی که مضمون حسابداری دارند با رویکرد زبان شناسی ایلامی، از جنبه امکان همسان‎بودن حساب ها مورد واکاوی قرارگرفته، سپس با حساب های نوین مقایسه شده‎اند. روش پژوهش، مطالعه آرشیوی و بررسی های تاریخی در حوزه پژوهشهای کیفی با کاربرد استقرایی اکتشافی است. یافته ها نشان می دهد که در زمان هخامنشیان «معادله حسابداری پرسپولیس» وجود داشته است که شبیه «معادله اولیه حسابداری» امروزی است. معادله پرسپولیس که در ۲۰۰۰ سال قبل از لوکیا پاچیولی رواج داشته، شاید پایه گذار معادله اساسی حسابداری امروزی بوده است. همچنین بیش از سیزده عنوان حساب، به‎شکل کل، معین و تفضیلی نیز وجود داشته است. فرم گزارش­های حسابداری تخت جمشید نیز بهصورت یکنواخت و استاندارد تهیه میشده است. براساس اسناد کتیبه شماره ۱۹۹۷، قدیمیترین حسابدار ایرانی «ایرکامکا» نام دارد.

کلیدواژه ها:

ایلامی هخامنشی ، حسابداری ، عنوان حساب ها ، گلنبشته باروی تخت جمشید ، معادله حسابداری