تبیین نحوه تاثیر دوسوتوانی سازمانی بر ابعاد عملکردی سازمان در صنعت بانکداری (مطالعه موردی: شعب بانک استان گیلان)

هدف: دوسوتوانی سازمانی به ظرفیت سازمان در پیگیری هم‎زمان دو هدف نامتجانس اشاره دارد و مهم­ترین معیار دستیابی به مزیت رقابتی شناخته می‎شود. در خصوص مفهوم دوسوتوانی و تاثیر آن بر عملکرد تحقیقات زیادی انجام شده است، اما مطالعات کمی به بررسی ابعاد دوگانه آن پرداخته­اند. شواهد حاکی از آن است که دوسوتوانی برای بهبود مستمر عملکرد، ابزار ارزشمندی به‎شمار می‎رود. در این پژوهش، دوسوتوانی سازه­ای با دو بعد تعادلی و ترکیبی در نظر گرفته شده و تلاش شده است رابطه بین این دو بعد که مبتنی بر سازوکار­های خاصی هستند، با عملکرد صنعت بانکداری سنجیده شود. روش: ابتدا با مطالعه ادبیات، مدل مفهومی پژوهش استخراج شد؛ سپس به­ منظور بررسی مدل و فرضیه‎های پژوهش، ۱۶۱ شعبه بانک بررسی گردید. برای تجزیه و تحلیل داده­ها نیز از مدل­سازی معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزئی (PLS) استفاده شد. یافته‎ها: تجزیه و تحلیل داده­ها حاکی از وجود تاثیر مثبت و معنادار دوسوتوانی بر عملکرد است؛ به این معنا که چنانچه سازمان به حداکثر مقدار بهره­برداری و اکتشاف دست یابد، عملکرد بهبود خواهد یافت. نتیجه‎گیری: در این پژوهش بر افزایش مقدار ترکیبی دو فعالیت بهره‎برداری و اکتشاف یا بر قدر مطلق اختلاف این دو فعالیت اشاره شد و با توجه به دو دیدگاه بیان شده، نقش دوسوتوانی بر عملکرد بررسی گردید. نتایج متضاد تحقیق در دو رویکرد تعادلی و ترکیبی نشان داد آنچه بر عملکرد تاثیر مثبت دارد، تعادل بین دو بعد بهره‎برداری و اکتشاف نیست و افزایش هر یک از دو بعد می‎تواند به بهبود عملکرد منجر شود.  

کلیدواژه ها:

دوسوتوانی سازمانی ، دوسوتوانی تعادلی ، دوسوتوانی ترکیبی ، عملکرد سازمانی ، حداقل مربعات جزئی