ارزیابی بیلان انرژی و تحلیل اقتصادی کلزا در استان گلستان

به منظور مقایسه بیلان انرژی و آنالیز اقتصادی تولید کلزا در مزارع آبی و دیم پژوهشی طی سال های ۹۲-۱۳۹۰ در استان گلستان انجام شد. جهت دسترسی به اطلاعات مربوط به نهاده های ورودی و عملکرد کلزا، پرسش نامه هایی طراحی شد و توسط ۳۰۰ کشاورز در ۹ شهر استان به صورت چهره به چهره تکمیل شد. نتایج نشان داد که مقدار کل انرژی ورودی در مزارع آبی بیشتر از دیم بود. در هر دو نظام کشت، سوخت گازوئیل و کود نیتروژن به ترتیب بیشترین مقدار انرژی مصرفی را به خود اختصاص دادند. میانگین سهم انرژی های تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر از کل انرژی های ورودی در هر دو نظام کشت به ترتیب ۱۰ و ۹۰ درصد بود که نشان می دهد در هر دو نظام اثر انرژی های تجدیدناپذیر در افزایش عملکرد بیشتر از انرژ های تجدیدپذیر بود. کارایی مصرف انرژی، بهره وری انرژی، انرژی مخصوص و انرژی خالص در مزارع آبی به ترتیب ۸/۲، ۱/۰ کیلوگرم در مگاژول، ۸/۸ مگاژول در کیلوگرم و ۹/۳۷۴۳۶ مگاژول در هکتار و در مزارع دیم به ترتیب ۳/۳، ۱/۰ کیلوگرم در مگاژول، ۵/۷ مگاژول در کیلوگرم و ۰/۳۰۷۹۹ مگاژول در هکتار محاسبه شد. کل هزینه تولید و نسبت فایده به هزینه تولید در مزارع آبی به ترتیب معادل ۱۱۰۸۱۵۵۰ ریال در هکتار و ۰۹/۲ و در مزارع دیم معادل ۸۳۱۲۵۱۵ ریال در هکتار و ۱۲/۲ بدست آمد. به طور کلی، نتایج  نشان داد که تولید کنونی کلزا در استان گلستان به لحاظ مصرف انرژی ناپایدار است، زیرا اتکاء زیاد به منابع انرژی تجدیدناپذیر، آلودگی های زیست محیطی و ناپایداری را بدنبال دارد، اگرچه از نظر اقتصادی دارای سود قابل قبولی است.

کلیدواژه ها:

انرژی تجدیدپذیر ، انرژی مستقیم ، بهره وری انرژی و پایداری